Edebi Şahsiyetler

Alexander Archipenko Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

ARCHIPENKO, Alexander (1887-1964)

Rus asıllı ABD’li heykelci. Heykelde Scoulpto-peinture (heykel-resim) türünün yaratıcısı olarak tanınır. Kübist resim öğelerini heykelde uygulamıştır.

Ukrayna’da Kiev kentinde doğdu. ABD’de New York’ta öldü. Babası Kiev Üniversitesi’nde mühendislik hocası, dedesi ise ikona ressamıydı. 1902’de Kiev Sanat Akademisi’ne girerek önce resim, sonra heykel derslerine katıldı. Hocalarını eleştirdiği için 1905’te okuldan çıkartıldı. Moskova’ya giderek yapıtlarıyla çeşitli toplu sergilere katıldı.

Archipenko 1908’de Paris’e gitti, Ecole des Beaux-Arts’a girdi. Ama okul disiplinine uymak istemediği ve müzeleri gezerek geçmiş dönemlerin sanat yapıtlarını incelemekten daha çok hoşlandığı için birkaç hafta sonra buradan da ayrıldı. 1910’da Fernand Leger ile dostluk kurdu, Picasso ve Braque ile tanıştı ve onların etkisiyle Kübist sanat anlayışına yöneldi. Bu doğrultudaki ilk yapıtlarını Salon des Independants, Salon d’Automne gibi galerilerde sergiledi. 1913’te ABD’de, 1914’te Almanya’da sergi açtı. I.Dünya Savaşı’m izleyen yıllarda çeşitli Avrupa kentlerini gezerek sergiler düzenledi, 1920’de Venedik Bienali’ne katıldı. 1921’de Almanya’ya geçti, Berlin’de bir özel heykelcilik okulu açtı, çeşitli kentlerde sergilerini sürdürdü.

1923’te Berlin’den ayrılan Archipenko ABD’ye yerleşti ve 1928’de ABD vatandaşlığına geçti. 1935-1950 arasında Washington, Kansas, Chicago üniversitelerinde ders verdi. Önce Chicago’da, daha sonra New York’ta özel heykel okulu açtı. 1962’de ABD Ulusal Sanat ve Edebiyat Enstitüsü üyeliğine seçildi.