Alcide De Gasperi Kimdir, Hayatı, Dönemi, Hakkında Bilgi
II.Dünya Savaşı sırasında yeraltı çalışmalarında bulunan De Gasperi, yasadışı Hıristiyan Demokrat Parti’yi kurdu, Popolo adlı bir gazete çıkarmaya başladı. 1943’te faşist yönetimin devrilmesinden sonra İtalyan politikasının önde gelen isimlerinden biri oldu. Haziran 1944’te İtalya’nın kurtuluşundan sonra Hıristiyan Demokrat Parti’nin sekreterliğine getirildi. Ivanoe Bonomi’nin kurduğu ilk hükümette sandalye-siz bakan, daha sonraki hükümetlerinde de dışişleri bakanı olarak görev yaptı.
De Gasperi, 10 Aralık 1945’te başbakan olarak Hıristiyan Demokrat, Sosyalist ve Komünist partilerden oluşan bir koalisyon hükümeti kurdu. 10 Haziran 1946’da cumhuriyet ilan edildi. De Gasperi geçici bir süre devlet başkanlığını yürüttü. Eylül 1946’da Avusturya ile imzaladığı antlaşmayla (De Gasperi-Grüber Antlaşması) Güney Tirol Bölgesi bağımsız bir bölge oldu. 10 Şubat 1947’de II.Dünya Savaşı Barış Konferansı sonucu Müttefiklerle İtalya arasında imzalanan Paris Antlaşması’m Kurucu Meclis’e onaylattı. Bu antlaşmaya göre On İki Ada Yunanistan’a, la Brigue ve Tende bölgeleri Fransa’ya, Istriya bölgesi ve Zara Pelagosa Adası Yugoslavya’ya bırakıldı, Trieste’nin serbest bölge olması ve Müttefikler’e yüklü bir tazminat verilmesi kabul edildi. 13 Mayıs 1947’de hükümetteki sol kanat partilerle anlaşamayarak istifa eden De Gasperi, 31 Mayıs’ta Hıristiyan Demokratlar ve bağımsızlardan oluşan yeni bir hükümet kurdu. Ocak 1948’de yeni bir anayasa onaylanarak yürürlüğe girdi.
Batı Avrupa devletlerinin bir federasyon oluşturmasını isteyen De Gasperi, Avrupa Konseyi ve Avrupa Kömür ve Çelik Birliği’nin kurulması için çalıştı. Yönetimi sırasında İtalya, 4 Nisan 1949’da Kuzey Atlantik Paktı’na (NATO) katıldı. Marshall Planı’ndan yararlandı.
1953 seçimlerinde Hıristiyan Demokratlar çoğunluğu sağlayamadı. Yapılan bir güvenoylaması sonucu düşürülen De Gasperi bundan sonra Hıristiyan, Demokrat Parti’nin genel sekreterliğini yaptı. 1952’den beri oluşturmaya çalıştığı Avrupa Savunma Topluluğu’nun 1954’te Fransa’nın muhalefetiyle yıkılmasından iki ay sonra öldü.
1945’ten 1953’e değin yedi ayrı hükümet kuran De Gasperi, II.Dünya Savaşı sonrasındaki gergin dönemde ülkesinde demokrasinin yerleşmesine çalışmıştır. Soğuk Savaş döneminde ılımlı bir dış politika izlemiş, İtalya’nın oluşan yeni dünya dengesi içinde etkili bir rol alması için çaba harcamıştır.
• KAYNAKLAR: E.A.Carrillo, Alcide de Gasperi: The Long Apprenticeship, 1965; L.Sturzo, Italy and the Corning World, 1945.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi