Filozof Biyografileri

Albert Einstein Kimdir, Hayatı, Buluşları, Çalışmaları

EİNSTEİN, Albert (1879-1955) Almanya doğumlu, ABD uyruklu fizikçi. 20.yy’ın başlarında geliştirdiği özel ve genel görelilik kuramlarıyla Newton’dan sonra fizikte en köklü devrimi gerçekleştirmiştir.

14 Mart 1879’da Almanya’nın Ulm kentinde doğdu, 18 Nisan 1955’te ABD’nin New Jersey Eyaleti’nin Princeton kentinde öldü. Babası Eiermann Einstein Münih’te küçük bir elektrokimya atölyesi işletiyordu. Aynı kentteki bir Katolik okulunun tek Yahudi öğrencisi olarak ilköğrenimini bitiren Einstein Luitpold Gymnasium’una yazıldı. Ancak, ailesi parasal sorunlar nedeniyle Milano’ya göç etmeye karar verince, öğrenimi yarım kaldı. Bir yıl sonra yükseköğrenim için Zürich’teki Eidgenössische Technische Hochschule’ye (ETH) başvurdu. Lise diploması olmadığından giriş sınavlarına katıldı, ama matematik dışındaki konularda geçerli notu alamadı. Bunun üzerine, Aarau’daki bir lisede bir yıl okuyarak diplomasını alıp 1896’da ETH’nin fizik ve matematik öğretmeni yetiştiren bölümüne yazıldı. 1900’de bitirdiği bu okulda asistan olarak kalmayı istediyse de, başvurusu geri çevrildiğinden bir süre özel öğretmenlik gibi geçici işler yaptı. İsviçre yurttaşı olduktan sonra 1902’de Bern’deki patent ofisine “üçüncü sınıf teknik uzman” olarak girdi. 1903’te Mileva Maric ile yaptığı evliliğinden iki oğlu oldu. 1909’a değin patent ofisindeki görevini sürdüren Einstein, çığır açıcı nitelikteki ilk makalelerini 1905’te yayımladı. Molekül boyutlarının hesaplanmasına yönelik bir çalışmasını Bern Üniversitesi’ne sunarak 1908’de “Privatdo-zent” olma hakkını aldı. Üniversite öğretim üyeliği için bir yıl ders vermek zorunluluğu olduğundan, patent ofisindeki görevinin yanı sıra bir yıl süreyle Bern Universitesi’nde ders verdi. 1909’da Cenevre Üniversitesi’nin onur doktorasıyla ödüllendirilen, aynı yıl Zürich Üniversitesi’nin kuramsal fizik kürsüsünde öğretim üyeliğine getirilen Einstein, 191 l’de kuramsal fizik profesörü ve kürsü başkanı olarak Prag’daki Alman Universitesi’ne geçti. 1912’de aynı unvan ve görevle ETH’ye döndü, iki yıl sonra, Max Planck ve Walter Nernst’in ısrarlarıyla bu görevden ayrılarak, Berlin’deki Kaiser Wilhelm Enstitüsü’nde fizik bölümünün yöneticiliğini ve Prusya Bilimler Akademisi’nde profesörlük görevini üstlendi. O yıl başlayan I. Dünya Savaşı sırasında, Almanya’daki savaş yanlısı gösterilere karşı çıktı; RomainRolland’ m barış çağrısına ve eylemlerine içtenlikle katıldı. 1917’de ilk karısından ayrılarak Elsa adlı bir akrabasıyla evlendi.

1915’te açıkladığı genel görelilik kuramıyla, bilim dünyası dışında da büyük bir ilginin odağı olan Einstein, önceleri en milliyetçi Almanlar’m bile saygısını kazanmışken, savaştan sonra Yahudi oluşu göze batmaya başladı. Özellikle fizikçi Lenard’m çabalarıyla “Yahudi bilimi” olarak nitelendirilen görelilik kuramlarına karşı gelişen tepki ve eleştiriler, Edding-ton’ın bu kuramları destekleyen sonuçlarına karşın, Nobel Ödülü komitesini bile etkiledi. Nitekim 1921 Nobel Fizik Ödülü’nün Einstein’a verilmesinde, bilim çevrelerinde görelilik kuramından çok daha fazla tepki gören fotoelektrik kuramı gerekçe olarak gösterilirken, görelilik kuramları “matematiksel fiziğe katkıları” sözlerinin ardında gizlenmişti.