Alaeddin Bey Türbesi Nerededir, Tarihi, Mimari, Özellikleri, Hakkında Bilgi

Alâeddin Bey Türbesi. Karaman’da Hisar mahallesinde XIV. yüzyıl sonlarına ait türbe.

Karamanoğulları soyundan Alâeddin Bey tarafından yaptırıldığı kabul edil­mektedir. Şikârı, Alâeddin Bey’in ga­za mâlinden Lârende’de (Karaman) hisar kurbünde bînazir bir cami ile yanına bir türbe yaptırdığını söyler ve “Kendisi anda medfundur” diyerek bu hususu belgeler. 1361’de beyliğin idaresini ele geçirmiş olan Karamanoğlu Alâeddin Bey, 800’de (1397-98) Yıldırım Bayezid ile Konya’da yaptığı savaşta yenilip esir düşerek öldürüldüğüne göre bu türbeyi sağlığında yaptırmış olmalıdır. Yine Şi­kârî, Gedik Ahmed Paşa’nın Karaman’ı Osmanlı ülkesine kattıktan sonra, mal­zemesini, sarayın yerinde yaptırdığı hi­sarda kullanmak üzere Karamanoğulları’nın vakıf eserlerinin bazılarını yıktırıtığı sırada bu caminin de yıkıldığını, fa­kat türbenin durduğunu bildirir. İ. Hak­kı Konyalı’nın tesbitine göre, 881 (1476-77) tarihli Vakıflar Defteri’nûe, civardaki birkaç köyde Karamanoğlu Alâ­eddin Bey Türbesi’ne vakfedilmiş bazı değirmenlerle arazi, bağ ve tarla gösterilmektedir.

Türbeye bitişik olan cami bilinmeyen bir tarihte yıkılarak ortadan kalkmış, son derece bakımsız kalan türbe, za­manla büyük ölçüde tahribe uğramıştır. Sivri külahın ucu ve bir yanı tamamen yıkılmış, duvarlarda tehlikeli çatlaklar meydana gelmiştir. Türbe. 1965-1967 yıllarında Vakıflar İdaresi’nce tamir edi­lerek kurtarılmış ise de sonraları yine bakımsız kalmıştır.

Muntazam kesme taştan yapılan Alâ­eddin Bey Türbesi içten ve dıştan on iki cepheli bir gövde ile bunu örten dilimli bir külahtan meydana gelir. Dış cephenin bir tarafında kalan izlerden evvelce caminin buraya bitişik olduğu anlaşıl­maktadır. Hatta türbenin bu bitişik ta­rafta camiye açılan bir hacet penceresi de (veya kapısı) bulunmaktadır. Benzeri binaların hepsinde olduğu gibi bu tür­bede de altta bir cenazelik mahzeni var­dır. Burada evvelce bir mumyanın bulun­duğu yolunda söylenti varsa da İ. Hakkı Konyalı 1966’da mahzende sadece et­raftaki mezarlıktan toplanıp içeri atıl­mış kafa taslarına rastlamıştır.

Gövdenin yukarı kısmında çok güzel bir celî sülüs hatla besmele-i şerif, bi­nayı saran bir şerit halinde işlenmiştir. Çifte merdivenle çıkılan kapı, türbenin en itinalı yapılmış kısmıdır. Etrafında. içinde âyet yazılı bir çerçevenin bulun­duğu kapı nişinin tacı mukarnaslı olup yukarısında “Allah” ve “Muhammed” ad­ları işlenmiştir. Türbenin içinin evvelce çinilerle kaplı olduğuna da ihtimal veri­lebilir.

Alâeddin Bey Türbesi ve Camii’nin he­men yakınında 1927’de tamamen yıktı­rılan Emîr Mûsâ Medresesi ile Emîr Fahreddin Ahmed Türbesi. Rahime Hatun Hankahı ve Emir Mûsâ Hamamı’nın bu­lunması, XIV. yüzyılda  Karaman’ın  bu mahallesinin mimari bakımdan güzel eserlerle dolu mâmur bir çevre olduğu­nu gösterir. Ancak zamanla bütün bu tarihî yapılar ortadan kalkmış, geriye sadece Alâeddin Bey Türbesi kalmıştır.

Diyanet İslam Ansiklopedisi