Kimdir

Akuta kimdir? Hayatı ve eserleri hakkında bilgi

Akuta kimdir? Hayatı ve eserleri hakkında bilgi: (1069-1123) Moğol başbuğu. Chin hanedanının kurucusudur. Göçebe Juchen kabilesindendir. Gençliği üzerine bilgi yoktur. 907’de T’ang hanedanının yıkılmasından sonra Kitanlar Mançurya’da denetimi ellerine almış­lar, 947’de de Mançurya’nın tümünü, Kuzey Kore ve Kuzey Çin’in bir bölümünü ve Moğolistan Platosu’ nu ele geçirmişlerdir. Kitanlar’ın hükümdarı Te-Kuang, hanedana Liao adını vermişti. Juchenler ise Kitanlar’m vasallarıydı. 1112’de geleneksel bir tören­de Liao imparatoru T’ientsu Juchenler’in başkanı Akuta’dan önünde dans etmesini istedi. Akuta, bu buyruğa uymadı ve böylece Liao egemenliğine baş-kaldırmış oldu.

1115’te Chin hanedanını kurarak kendini impa­rator ilan etti. Bu olaydan yararlanmak isteyen Şunglar, Kitanlar tarafından ele geçirilmiş topraklarını geri almak umuduyla Akuta ile birleştiler. Sunglar’ın da yardımıyla Akuta, birkaç yıl içinde Liao İmparatorluğu’nun topraklarını ele geçirdi. Liao’nun yıkıl­masından sonra Sunglar ve Chinler arasında anlaş­mazlık çıktı ve Akuta, Sunglar üzerine yürüyerek başkentlerini aldı. Sunglar güneye sürülerek varlıkla­rını 1127’den sonra Güney Sung Devleti adıyla sür­dürdüler.

Akuta’nın 1123’te ölümünden sonra Chin hane­danında iç kargaşalıklar baş gösterdi ve kurduğu devlet 1280’de Moğollar’ca yıkıldı.

Kaynak: Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi, 4. cilt, Anadolu yayıncılık, 1983