Akil Muhtar Özden Kimdir, Kısaca Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

Âkil Muhtar ÖZDEN İç hastalıkları hekimi, profesör (İstanbul 1877-1949).

Üsküdar’da Paşakapısı Rüştiyesi’ni bitirdikten sonra Askeri Tıbbiye İdadisi’ne (Askerî Tıp Lisesi) girdi. Burayı bitirdikten sonra Mektebi Tıbbiyei Şahane’ye geçti, II. Abdülhamid’in baskılı yönetimi sırasında yurt dışına kaçmak zorunda kaldı, İsviçre’ye gitti (1896). Orada yeniden tıp öğrenimine başlayarak hekim oldu (1902). Bir süre Paris’te Pasteur Enstitüsü’nde ünlü hocaların derslerini izledi, sonra gene İsviçre’ye döenerek Prof. Bard’a asistan oldu (1903). Bir yıl sonra Prof. Major’un yanına geçti, onun farmakodinami ve tedavi laboratuvarında çalışmağa başladı. Burada görevli iken privat doçent unvanını alarak tedavi dersleri verdi. Bu dönemde bazı özgün çalışmalar yaptı ve sonuçlarını yayımladı. Anestezik cisimlerin etkisini ortaya çıkaran basit ve hassas bir usul buldu; bu usulle morfin ve türevlerinin anestezik özelliklerini ve etki derecelerini belirlemeyi başardı.

Meşrutiyet’in ilânından sonra (1908) hükümet tarafından yurda çağrılarak Tıbbiye’de halk sağlığı ve koruyucu hekimlik hocalığına atandı. 1909’da Tıp Fakültesi kurulunca tedavi kliniği profesörlüğüne getirildi, 1944’te ordinaryüs profesör oldu; 1949’da emekliye ayrıldı.

A. M. Özden geniş tıbbi çalışmalarının yanı sıra Kızılay’ın gelişmesinde, Türk Ocakları’nın kuruluş ve çalışmalarında da önemli hizmetlerde bulundu.

Prof. Özden 41 yılı bulan meslek hayatında Türkçe ve yabancı dillerde birçok inceleme, makale ve kitap yayımladı. Başlıca eserleri: Tıp müfredatı, farmakodinami ve tedavi dersleri (1935-1946) 16 defa basılmış 1096 sayfalık büyük bir eserdir, İlim bakımından ahlâk (1942).