Akif Şakir Şakar Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi
ŞAKAR, Akif Şakir (1888-1961)
Türk cerrahi ve ortopedi uzmanı. Türkiye’de çocuk cerrahisi ve ortopedinin, genel cerrahiden bağımsız bir tıp dalı olarak kurulmasına öncülük etmiştir.
21 Şubat 1888’de İstanbul’da doğdu, 1 Eylül 1961’de aynı kentte öldü. Türkiye’de deneysel fizyolojinin öncüsü olan Selim Şakir Paşa’nm oğludur. 1904’te Numûne-i Terakki İdadisi’nde ortaöğrenimini, 1910’da Askeri Tıbbiye’de hekim yüzbaşı rütbesiyle tıp öğrenimini tamamlayıp, Gülhane Askeri Tababet ve Tatbikat Mektebi’nin (sonradan Gülhane Askeri Tıp Akademisi) Cerrahi Servisi’nde bir yıl staj yaptıktan sonra, 1911 ’de Van Askeri Hastanesi’nde operatör yardımcılığına atandı. Ertesi yıl Avusturya’ ya giderek, Viyana Üniversitesi Tıp Fakültesi’nin Cerrahi ve İlk Yardım kliniklerinde bir buçuk yıl asistan olarak çalışıp 1914’te Türkiye’ye döndü ve I.Dünya Savaşı yıllarında önce Kudüs, Suriye, Filistin cephelerinde karargâh hekimi, ardından Sina çölünde, Gazze yakınlarındaki ordu hastanesinde cerrah olarak görev aldı. Savaşın bitiminde, 1919’da askerlikten ayrılıp Darülfünun Tıp Fakültesi’ne geçti ve yeni kurulan Cerrah-ı Etfal ve Ortopedi (Çocuk Cerrahi ve Ortopedi) Kürsüsü’nde, Fransız askeri cerrah Aime Mouchet’nin (1866-1941) asistanı olarak öğretim görevine başladı, 1922’de de genel cerrahi doçentliğine getirildi. 1927’de, üniversiteden izinii olarak Almanya’ya gidip, Hamburg Üniversitesi’nde özellikle kemik ve eklem ameliyatları konusunda deneyim kazandıktan sonra 1929’da Türkiye’ye ve Tıp Fakültesindeki görevine döndü. Fakülte Kurulu ortopedinin cerrahiden ayrı bir kürsü ve klinik olmasına uzun yıllar karşı çıktıysa da, 1932’de profesörlüğe yükseltilen Şakar’m yönetiminde yeni bir Çocuk Cerrahisi ve Ortopedi Kürsüsü’nün kuruluşunu onayladı. 1933 Üniversite Reformu’ndan sonra da aynı kürsüde profesörlük görevini sürdüren, 1939’da ordinaryüs profesör olan Şakar, o yıl Türk Ortopedi Cerrahisi ve Travmatoloji Derneği’ni kurdu. 1932’den beri küçük bir barakada çalışmalarını sürdüren on yataklı Ortopedi Kliniği’ni büyütmek ve gereksinimi karşılayacak düzeye getirmek için uğraştığı uzun savaşım yıllarından sonra, Türkiye’nin ilk Çocuk Cerrahisi ve Ortopedi Kliniği’nin 22 Mayıs 1955’de İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde hizmete açılmasını sağladı ve yaş sınırından emekliye ayrıldığı 1958’e değin bu kliniğin yöneticiliğini üstlendi.
Türkiye’den başka, Fransa, Yunanistan, İtalya, Almanya ve ABD’deki çeşitli cerrahi ve tıp demeklerinin, 1946’da Fransız Cerrahi Akademisi’nin ve Uluslararası Ortopedi Cerrahisi ve Travmatoloji Der-neği’nin üyeliğine seçilen Şakar’ın askeri ve sivil sağlık hizmetleri, 1916’da Osmanlı Liyakat ve Harp madalyaları, 1915 ve 1917’de iki kez Alman Demir Haç nişanı, 1925’te Fransa’nın “Palme academique” ve 1948’de İtalya’nın “Takdir nişanı” ile ödüllendirilmiştir.
Türkiye’de, uzun yıllar genel cerrahi öğretimi içinde birkaç saatlik bir ders olarak kalan ortopedinin bağımsız bir bilim dalı olmasını sağlayan ve cerrahiden ayrı bir ortopedi kliniği geleneğini yerleştiren Şakar’dır. Üniversite Reformu’ndan sonra, Şişli Çocuk Hastanesi’ndeki bir barakada Şakar’m yönetiminde eğitime ve uygulamaya geçen 10 yataklı Çocuk Cerrahisi ve Ortopedi Kliniği, 1942’de Haseki Hasta-nesi’ne taşınarak yatak sayısı 40’a çıkarılmış, 1955’te gene Şakar’ın girişimleriyle Gureba Hastanesi içinde, ameliyathaneleri, protez atölyeleri, alçı odaları, rehabilitasyon bölümü ve solaryumları ile 100 yataklı çağdaş bir ortopedi kliniği kurulmuştur. Bu ilk kliniği, Türkiye’nin tüm tıp fakültelerinde kurulan yeni ortopedi klinikleri ile büyük kentlerdeki devlet ve askeri hastanelerde açılan ortopedi servisleri izlerken, Şakar’ın başlattığı ortopedi öğretimi de ayrı bir uzmanlık dalı olarak hızla gelişmiştir.
• YAPITLAR (başlıca): Komplike Fraktürlerin Tedavisine Dair, 1935; Çocuk Cerrahisi ve Ortopedi Kliniği Dersleri, 2 cilt, 1935-1958; Spor Kazaları Onarımı (M.A.Sarpyener ile birlikte), 1942.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi