Tarihi Şahsiyetler

Ahmet Zogu Kimdir, Hayatı, Dönemi, Hakkında Bilgi

ZOGU I (1895-1961)

Arnavutluk kralı. 1925-1928 arasında cumhurbaşkanı, 1928-1939 arasında kral olarak ülkeyi yönetmiştir.

8 Ekim 1895’te Arnavutluk’ta Burgayeti’de doğdu, 9 Nisan 1961’de Fransa’da Paris’te öldü. Asıl adı Ahmet Zogu’dur. Müslüman bir ailenin oğluydu. Babası Cemal Paşa, Mati bölgesinin dört büyük aşiretinden biri olan Zogogiller’in reisiydi. Manastır ve İstanbul’da askeri öğrenim gördü. Arnavutluk’un 1912’de Osmanlı yönetiminden bağımsızlığını ilan etmesinden sonra İsmail Kemal başkanlığında Vlora’ da (Avlonya) kurulan geçici hükümeti tanımayan Esad Paşa’nın (Toptani) başlattığı ayaklanmaya karşı verilen mücadelede yer aldı. Esad Paşa’nın Ocak 1914’te yönetimi ele geçirmesinden sonra yurt dışına çıkarak, I.Dünya Savaşı süresince Wied Prensi Wilhelm’in yanında Avusturya ordusunda savaştı.

Savaşın ardından Arnavutluk’a dönen Zogu, siyasi yaşama atıldı. Paris barış görüşmeleri sırasında Arnavutluk’un bağımsız bir devlet olarak tanınmaması kararına karşı koymak üzere Ocak 1920’de Luşnya’ da toplanan Ulusal Kongre’nin ardından, Süleyman Delvine başkanlığında kurulan hükümette içişleri bakanı oldu. 1921’de Arnavutluk’un savaş öncesi sınırlarına dönmesinin sağlanmasından sonra kurulan yeni hükümet tarafından ulusal kuvvetler başkomutanlığına getirildi. Bu görevindeyken Yugoslavlar’ın Arnavutluk’a karşı düzenledikleri saldırılara karşı direnişin örgütlenmesinde önemli rol oynadı. Aynı yılın sonunda Cafer Ypi hükümetinde içişleri bakanlığını üstlendikten sonra Mart 1922’de yönetime karşı baş gösteren bir ayaklanmanın bastırılmasında görev aldı ve Kasım 1922’de başbakanlığa getirildi. Başbakanlığı sırasında Arnavut asıllıların yaşadığı toprakların geri alınması siyasetine karşı çıkarak barışçı bir dış politika izledi. Toprak reformu ve diğer ilerici dönüşümlere karşı koyduğu için Demokratik Parti’nin sert muhalefetiyle karşı karşıya kaldı. Ocak 1924’te kendisine karşı düzenlenen başarısız bir suikast girişiminin ardından başbakanlıktan çekildi.

Mayıs 1924’te başlayan silahlı bir ayaklanma sonucu Haziran 1924’te yönetimi ele geçiren Fan Noli başkanlığındaki devrimci hükümet tarafından gıyabında ölüm cezasına çarptırılınca Temmuz 1924’te Arnavutluk’tan kaçmak zorunda kaldı ve Yugoslavya’ya sığındı. Altı ay sonra Yugoslav ve Beyaz Rus göçmenlerden oluşan birliklerin başında Arnavutluk’a girip, tutucu toprak ağalarının ve aşiret reislerinin destek oldukları bir darbeyle Aralık 1924’te yönetimi ele geçirdi. Topladığı meclisin Ocak 1925’te cumhuriyet ilan etmesinin ardından, 31 Ocak 1925’te yedi yıllığına cumhurbaşkanlığına seçildi.