Ahmet Sukarno Kimdir, Hayatı
Ahmet Sukarno. Endonezya’nın ilk devlet başkanı, devlet adamı (D. Surabya 1901 – Ö. Cakarta 21 Haziran 1970).
Mühendislik öğrenimi yaptı. 1927’de, ülkesini Hollanda emperyalizminden bağımsızlığını kazandırmak için Milliyetçi Parti’yi kurdu ve başına geçti, bu yüzden Hollandalılar tarafından hapsedildi (1929-1932), sonra Flores’e sürüldü, İkinci Dünya Savaşı sırasında, Endonezya’yı işgal edip, kendisini kurtaran Japonlar ile anlaşarak hükümet kurdu. Japonlar’da ülke halkının Hollandalılara karşı yaptıkları bağımsızlık mücâdelesini desteklediler.
17 Ağustos 1945’te Japonların teslim olmasıyla Ahmed Sukarno başkanlığında bir hükümet kurularak Endonezya’nın bağımsızlığını ilân edildi ve ülkesinde ilk Cumhurbaşkanı oldu (Ağustos 1945). 1948 Aralık ayında yeniden tutuklandı, fakat kısa bir süre sonra görevine döndü. Bu dönemde tarafsız ülkeleri dünya siyasetinde söz sahibi etmek için çaba harcadı; bu çabanın sonuçlarından biri de Bandung Konferansı oldu. 1957-1959 yıllarında ülkesinde çatışan siyasal partileri gömerek ulusal uzlaşmayı sağlama umuduyla parlamenter demokrasiyi ve özel girişimi ortadan kaldırdı; Güdümlü Demokrasi ve Güdümlü Ekonomi uygulamasını başlattı. Marksist bir ideolojiye ve çoğu yozlaşmış kişilikleriyle tanınan kalabalık bir bakanlar kuruluyla bütünleşen kişisel ve siyasi taşkınlıkları, sürekli bir ulusal bunalımla sonuçlandı. 1958’de Sumatra ve Celebes‘te bölgesel ayaklanmalar çıktı. Enflasyon nedeniyle 1958’de 100 olan geçinme indeksi 1965’te 18 bine, 1967’de 600 bine yükseldi. Sukarno 1963’te ABD’yle ilişkilerini kesti. 1 milyar ABD doları değerinde silah ve malzeme aldıktan sonra SSCB’yle de ilişkilerini bozdu. Emperyalist ablukanın bir parçası olarak nitelediği Malezya’yı destekleyen BM’den 20 Ocak 1965’te resmen çekildi.
30 Eylül 1965’te, ülke Sukarno’nun da katıldığı kuşkusuz olan bir darbe girişimiyle sarsıldı. Askerler ve komünistlerden oluşan darbeciler 6 generali kaçırarak öldürdüler. Birkaç kent merkezini ele geçirdikten sonra yeni bir devrimci rejim kurduklarını açıkladılar. Darbeye karşı direnen Cakarta garnizonunun komutanı General Suharto ve Sukarno arasındaki iktidar mücadelesinde 300 bin ya da daha çok komünist ve komünist zanlısı katledildi. Sukarno’nun 11 Mart 1966’da geniş yetkiler vermek zorunda kaldığı Suharto Mart 1967’de geçici devlet başkanı, Mart 1968’de devlet başkanı oldu. Görevden ayrılışından 21 Haziran 1970’teki ölümüne kadar Cakarta‘da ev hapsinde tutuldu. Sukarnoculuk ideolojisi 1970’lerin sonlarına kadar yasaklı kaldı, daha sonra Sukarno’nun saygınlığı iade edildi.