Ahmet Refik Güran Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

GÜRAN, Ahmet Refik (1870-1963)

Türk bakteriyoloji uzmanı. Bulaşıcı hastalıklar ve aşılar üzerindeki çalışmalarıyla tanınır.

29    Eylül 1870’te İstanbul’da doğdu, 20 Şubat 1963’te aynı kentte öldü. 1894’te Mekteb-i Tıbbiye’ den yüzbaşı rütbesiyle tıp diplomasını alıp, ertesi yıl Bakteriyolojihane’de (Devlet Bakteriyoloji Enstitüsü) asistan oldu. 1898’de İstanbul Darülfünunu Fakültesi’nde öğretmen yardımcılığına, 1904’te Bakteriyolo-jihane-i Baytari (Veterinerlik Bakteriyoloji Enstitüsü) müdürlüğüne ve Veterinerlik Okulu’nun Mikrobiyoloji Bölümü’nde öğretim üyeliğine getirildi. 1909’da Tıp Fakültesi’ne, ardından Eczacılık ve Dişçilik Yüksek Okulları’na öğretim görevlisi olarak atanan Gü-ran 1914’te bakteriyoloji profesörlüğüne yükseltildi. O tarihten başlayarak Bakteriyoloji Enstitüsü’nün,
ardından İstanbul Hıfzıssıha Enstitüsü’nün müdürlüğünü yürüttü. 1927’de Bursa’dan milletvekili seçilerek, öğretim ve yöneticilik görevlerinden ayrılıp, 1943’e değin dört dönem yasama görevini sürdürdü.

Bakteriyolojihane-i Baytari’de görevli olduğu yıllarda özellikle hayvanlardan insana bulaşan mikrobik hastalıklar üzerinde çalışan Güran, şarbon aşısı ve serumu, tavuk kolerası aşısı ve kuru serum hazırlamış, kan alıp vermede ve aşıların hazırlanmasında kolaylık sağlayan, çiçek aşısının tüplere doldurulmasında kullanılan çeşitli araçlar yapmıştı. 1919’da, mikroorganizmalara besi ortamı hazırlamak üzere suyu alınmış etteki proteinli maddeleri enzimlerle ı hidrolizleyerek özel bir pepton elde etti ve mikrobiyolojide bakteri üretmek için kullanılan bu maddeye “Türk peptonu” adını verdi. Yoğurt bakterilerini inceleyerek, Türk yoğurtlarına özel tadı veren basili bulan da Güran’dır.

•    YAPITLAR (başlıca): Bakteriyoloji Dersleri, 1919; Yoğurt Amilleri Hakkında Bakteriyoloji Tetkikatı ve Türk Basili, 1924; İstanbul’da ilk Bakteriyolojihane Tarihi Hakkında, 1947.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi