Kimdir

Ahmet Refik Altınay kimdir? Hayatı ve eserleri hakkında bilgi

Ahmet Refik Altınay kimdir? Hayatı ve eserleri hakkında bilgi: (1880-1937) Türk tarihçi. II. Meşrutiyet’ten son­, raki yazı ve çalışmalarıyla geniş okur kitlelerinin tarihe ilgi duymasında etkili olmuştur. İstanbul’da doğdu. Beşiktaş Askeri Rüşdiyesi’ni, Kuleli Askeri İdadisi’ni ve Harbiye Mektebi’ni bitir­di. 1898’de teğmen rütbesiyle askeri rüşdiye coğrafya öğretmenliğine atandı. 1902’de Harbiye Mektebi Fransızca öğretmenliğine verilen Ahmet Refik, bu yıllarda Tercüman-ı Hakikat, ardından Millet gazete­lerinin başyazarlığında bulundu. Askeri Mecmua’da yazarlık ve Balkan Savaşı sırasında askeri sansür müfettişliği yaptı. 1909’da Tarih-i Osmani Encümeni üyesi olan Ahmet Refik, Balkan Savaşı sonrasında yüzbaşıyken kendi isteğiyle emekliye ayrıldı. I. Dün­ya Savaşı’nda aynı rütbeyle yeniden orduya alındı. Savaş sırasında Anadolu’da ve İstanbul’da çeşitli görevler yürüten Ahmet Refik, savaş sonunda kesin olarak emekliye ayrıldı. 1918’den başlayarak İstanbul Darülfünunu’nda Osmanlı tarihi okuttu. 1924’te Türk Tarih Encümeni başkanlığına getirilen ve daha sonra bu kurulda üye olarak çalışan Ahmet Refik’in öğretim üyeliği, 1933’teki üniversite düzenlemelerine değin sürdü. Yaşamının son günleri güçlük içinde geçti. 1937’de İstanbul’da öldü.

Askeri okullardaki öğretmenlik görevleri boyun­ca yazı yaşamını da sürdüren Ahmet Refik Altınay, Mütareke yıllarında siyasetle de uğraşmış, Hürriyet ve İtilaf Fırkası’nda çalışmıştır. İrtika, Malumat, ikdam gibi gazetelerdeki yazıları, tarih ve askerlik kitaplarıyla tanınmış, özellikle II. Meşrutiyet’ten sonraki çalışma­larıyla ün kazanmıştır. Bilimsel çalışmalarının yanı sıra halkın anlayabileceği bir dil ve yöntemle çalışan Ahmet Refik’in tarih yazılan ve yapıtları geniş okur kitlelerinin bu alana ilgisini uyandırması açısından önemlidir. Ahmet Refik, bu bakımdan bir tarihçi olmasının yanı sıra, tarih edebiyatı yapmış bir yazar­dır. Bu tür kitaplarında kolay okunur, herkesin anlayabileceği bir anlatım egemendir.

Ahmet Refik Altınay’ın ikdam gazetesinde tef­rika olarak ve art arda yayımladığı Lale Devri, Tarihi Simalar, Köprülüler, Felaket Senitleri, Kadınlar Salta­natı gibi yapıtları büyük ilgi görmüştür. Başta Yeni Mecmua olmak üzere, Hayat, Harb, Türk Tarih Encümeni ve Edebiyat Fakülte si dergilerinde çıkan yazıları ve yayımladığı tarihsel belgeler Osmanlı tarihi için değer taşımaktadır. Altınay, Silahdar Tarhi’ni, Evliya Çelebi Seyahatnamesi’nin dokuzuncu ve onuncu ciltlerini ve benzeri yazma tarih metinlerini de yayımlamıştır. Seignobos’un üç ciltlik Medeniyet Tarihi başta olmak üzere çeşitli yapıtları Türkçe’ye çevirmiştir.

Kaynak: Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi, 5. cilt, Anadolu yayıncılık, 1983

Ahmet Refik Altınay kimdir? Hayatı ve eserleri hakkında bilgi: Tarihçi. yazar, şair, Darülfünun tarih müderrisi ve yüzbaşıdır. (D. 1881 – Ö. 1937) Kethüda Ürgüplü Ahmed Ağa’nın oğludur. İlköğrenimini Vişnezade İlkokulu’nda. orta öğrenimini Beşiktaş Askeri Ortaokulunda ve Kuleli Askeri Lisesi’nde gördü. 1898 yılında Harp Okulu’ndan piyade birincisi olarak mezun oldu. Küçük yaşta teğmen çıktığı için kıtaya gönderilmeyip öğretmen sınıfında bırakıldı. Toptaşı ve Soğukçeşme Askeri Ortaokullarında 4 yıl süre ile Coğrafya Öğretmenliği yaptı. 1902 yılında Harp Okuluna Fransızca, 1908 yılında tarih öğretmeni oldu. Tercümanı Hakikat ve Millet gazetelerinde başyazarlık yaptı. 1909 yılında Erkanı Harp Yayın Şubesinde çalışırken Askeri Mecmua’yı yönetti. 1909 yılında kurulan Tarihi Osmani Encümenine üye seçildi. Tarihi araştırmalar için bir kurulla birlikte Fransa’ya gitti. 1912 yılında Balkan Savaşı’nda Askeri Sansür Müfettişi oldu. 1913 yılında gözleri bozuk olduğu için yüzbaşı iken emekliye ayrıldı. 1915 yılında istanbul Darülfünun Osmanlı Tarihi Öğretmenliğine. 1919 yılında Türkiye Tarihi Müderrisliğine atandı. Türk Tarih Encümeni’nde görev aldı. 1924-1927 yılları arasında bu encümenin başkanlığını yaptı. 1932 yılında ı. Tarih Kongresi’ne katıldı. 1933 yılında üniversite öğret­ menliğinden kadro dışı bırakıldı. 10 Ekim1937 tarihinde İstanbul’da 56 yaşında iken zatürreden vefat etti. Mezarı Büyükada’da Tepeköy Mezarlığındadır. 116 eseri vardır.

Ahmet Refik Altınay çok sayıda tarihi kitaplar yazmıştır. Bunların çoğu henüz eski harflerden yeni harflere dönüştürülmemiştir. Yeni harflerle gençlerin okuyabileceği kitaplarının listesi:

Kaynak: Türk Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Ansiklopedisi, 2. Cilt, Hasan Latif SARIYÜCE, Nar yayınları, 2012