AHMET PAŞA (ŞAİR) KİMDİR? HAYATI VE ESERLERİ

Türk şairi (Edirne ?-Bursa 1497). Murat II döneminin ka­zaskerlerinden Esseyyit Veliyüttin Bin İlyas el-Hüseyni’nin oğlu olan Ahmet Paşa (Bursalı Ahmet Paşada de­nir), ilmiye mesleğini seçerek iyi bir öğrenim görüp, Bursa’daki Muradiye medresesinde müderrisliğe atan­dı. Kısa sürede sivrilerek Molla Hüsrev’in yerine Edirne kadılığına getirildi (1451). Fatih’in tahta çıkışından sonra genç padişahın gönlünü kazanarak kazaskerliğe yük­seltildi. Ardından padişaha musahip ve muallim olarak vezir rütbesine ulaştı. Ne var ki, genç ve güzel çocukla­ra karşı eğiliminin doğurduğu bir olay Fatih’in kızgınlığı­na yol açınca, vezirlikten alınarak, idam edilmek üzere tutuklandı. Bunun üstüne ünlü Kerem kasidesini yazıp, saraya göndererek ölümden kurtuldu ve mütevelli ola­rak Bursa’ya atandı. Oradan gönderdiği manzum bir is­tidayla mütevellilikten alınmasını istediyse de, Fatih ta­rafından önce Sultanönü, sonra Tire, ardından da An­kara sancak beyliklerine gönderildi. Fatih’in ölümüne kadar bütün çabasına karşın saray çevresine giremeyip, Bayezit H’nin ilgisini çekmeyi başarınca, Bursa sancak- beyliğine getirildi.

Ahmet Paşa, çok iyi tanıdığı İran şiirindeki ahengi ya­kalamak için uğraşmış, ama taklide değil, bir bireşime varmayı amaç almıştır (sözcük seçimindeki titizliği, söy­leyişindeki yalınlık ve içtenlik bunu gösterir). Şiirlerinde tasavvufun etkisi görülmez; dile getirdiği aşk, dünyasal bir aşktır. Çağının önemli şairlerinden sayılmasının ne­deni de bu özelliğidir. Bayezit ll’nin buyruğu üstüne dü­zenlediği Divan ‘ı münacaat, na’t, kaside, gazel, kıta, tuyuğ, tarih, hiciv ve murabbalar içermektedir.

KAYNAK: GROİLER İNTERNATİONAL ENCYCLOPEDİA, CİLT-1, 1993, DANBURY, CONNECTİCUT-İSTANBUL