Ahmed Şuayb Kimdir, Hayatı, Edebi Kişiliği, Eserleri, Hakkında Bilgi
AHMED ŞUAYIB (1876-1910)
Osmanlı edebiyat tarihçisi. Edebiyat-ı Cedide hareketinin düşünsel alandaki temsilcisidir.
İstanbul’da doğdu. Fatih Rüştiyesi ve Vefa İdadisi’ni bitirdikten sonra Hukuk Mektebi’ne girdi. Okulu birincilikle bitirdi. Öğretmenlik ve İlköğretim müdürlüğü yaptı. Hukuk Mektebi’nde idare hukuku dersleri okuttu. Edebiyat-ı Cedide hareketine katıldı. Çeşitli üst düzey kamu görevlerinde bulundu. II. Meşrutiyet’in ardından Rıza Tevfik ve sonraları maliye bakanlığı yapacak olan Cavid Bey’le birlikte Ulûm-u iktisadiye ve içtimaiye Mecmuası’m yayımladı. Bir yandan Hukuk Mektebi’ndeki görevini de sürdürüyordu. Son olarak Divan-ı Muhasebat müddeiumumiliği (sayıştay savcılığı) yaptı. 34 yaşında İstanbul’da öldü.
1896’da Tevfik Fikret yönetimine geçen Servet-i Fünun dergisi yeni edebiyat hareketinin de merkezi olmuştu. Ahmed Şuayıb, dergide inceleme, eleştiri türü çalışmalar yaptı, düşünsel yazılar yazdı ve topluluğun bu alandaki temsilcisi oldu. Bu yazılarını iki başlıkta topladı: “Hayat ve Kitaplar” ve “Esmâr-ı Matbuat”. “Hayat ve Kitaplar” başlığıyla yazdığı ve aynı adla kitaplaştırdığı yazılarında, Batı ve özellikle Fransız edebiyatının önde gelen natüralist ve gerçekçi yazarlarını ve bunların yapıtlarını inceleyerek tanıttı. Her hafta yayımlanan yazıları, Osmanlı edebiyatının bu alandaki ilk ciddi çalışmalarıdır. Bu dizide edebiyatın ve toplumsal olayların bilimsel yöntemlerle incelenmesi konusunda denemeler de yazdı. “Esmâr-ı Matbuat” başlığıyla yazdığı yazılardaysa, Fransız gazete ve dergilerinden yaptığı özel çeviriler ve çeşitli konulardaki eleştiri ve incelemelerine yer verdi. Diğer Servet-i Fünun yazarları gibi seçkinci ve çetrefil bir dil kullanan Ahmed Şuayıb, toplumbilim, hukuk, ekonomi alanlarında da çalışmalarda bulundu. Genç yaşta ölmesine karşın, Türkiye’de edebiyat incelemeciliğinin kurucusu sayılır.
• YAPITLAR: Hayat ve Kitaplar 1901 ;Hukuk-ı İdare ya da Hukuk-ı Umumiye-i Düvel, 1912.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi