Ahmed Hilmi Efendi Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

AHMED HİLMİ EFENDİ (ö. 1888) Türk hukuk âlimi, Mecelle Cemiyeti âzası.

Kastamonuludur. Meslekî hayatına Kazasker Zeynelâbidin Efendi’nin ço­cuklarına muallimlik yaparak başladı. 1859’da Galata. 1866’da da Sofya mollası oldu. Ardından Mekke-i Mükerreme payesini elde etti. 1868’de Dîvân-ı Ah­kâm-ı Adliyye âzalığına getirildi; daha sonra İstanbul payesini kazandı. Ekim 1875’te Mahkeme-i Temyiz reisi olduk­tan sonra Anadolu kazaskerliği payesini aldı. Nisan 1888’de malulen emekliliği­ni istedi. 6 Zilhicce 1305’te (14 Ağustos 1888) vefat etti ve Fâtih Camii hazîresine defnedildi.

Ahmed Hilmi Efendi ilim ve fazileti, ve fıkıhtaki derin bilgisiyle meşhur ol­muştur. Mecelle’nin bütün kitaplarının hazırlanmasına iştirak etmiş ve Me­celle Cemiyeti onun fıkhî meselelere vu­kufundan çok faydalanmıştır. Mecei-Je’nin bir-on birinci kitaplarında “Dîvân-ı Ahkâm-ı Adliyye âzası” unvanıyla, on ikinci kitabında unvansız, on üç-on al­tıncı kitaplarında da “Mahkeme-i Tem­yiz reîs-i sânîsi” unvanı altında mührü vardır. Mecelle Cemiyeti reisi Ahmed Cevdet Paşa, Ahmed Hilmi Efendi’nin fıkıhtaki derin bilgisinden övgüyle bah­seder. Paşa Yanya valiliğinde bulundu­ğu sırada da Mecelle ile ilgili çalışma­ları Hilmi Efendi ile haberleşerek takip etmiştir.
 
Bibliyografya
 
1) BA. Yıldız Tasnifi, nr. 553/173, Ks. 18, Zrf. 98, Kar. 3;
2) Cevdet. Tezâkir, IV, 84, 136, 139;
3) Mecelle-i Ahkâmı Adliyye, istanbul 1308;
4) Sicill-i Osmân-i II, 241;
5) Ebülulâ Mardin, Medenî Hukuk Cephesinden Ahmet Cevdet Paşa, İs­tanbul 1946, s.162.   

 TDV İslam Ansiklopedisi