Ahmed Esad Paşa (Sakızlı) Kimdir, Hayatı,
Ahmed Esad Paşa (1828-1875) Sultan Abdülaziz devri sadrazamlarından.
Sakız’da doğdu. Babası, Kuleağası lakabıyla anılan Kolağası Mehmed Ağa’dır. Kaptanıderyâ Halil Rifat Paşanın aracılığıyla Mektebi Harbiyye’ye girdi; 1857’de buradan erkân-ı harbiyye yüzbaşısı rütbesiyle mezun oldu. Mesleğinde hızla yükseldi ve Sadrazam Fuad Paşa’nın teveccühünü kazanarak Paris sefareti ataşemiliteri iğine ve Paris’teki Mekteb-i Osmânî müdürlüğüne tayin edildi. Bu sırada rütbesi de binbaşılığa yükseltildi. Çalışmaları takdir edilerek kaymakam ve miralay oldu. Sultan Abdülaziz’in 1867’de Paris’i ziyareti sırasında mirlivalığa yükseltildi ve padişah ile birlikte İstanbul’a döndü. Bu arada Âlî Paşa’nın da teveccühünü kazandı ve dönüşünden kısa bir süre sonra Dâr-ı Şûrâyı Askeriyye âzalığına tayin edildi. 1868de ferik rütbesiyle Bosna Fırka-i Askeriyyesi kumandanı, yine aynı yıl İşkodra vilâyeti mutasarrıfı oldu. 1869’da Dâr-ı Sûrâyı Askeriyye reisliğine ve ertesi yıl Hassa Ordusu müşirliğine getirildi. 1871’de. Alman İmparatoru. Wilhelm’in imparatorluğunu tebrik etmek üzere gönderilen “Fevkalâde heyefle birlikte Berlin’e gitti. Dönüşünde Hüseyin Avni Paşa’nın yerine seraskerliğe getirildi. 1872de Bahriye nâzın oldu; aynı yıl içinde ikinci defa seraskerliğe tayin edildi. 15 Şubat 1873’te sadrazam oldu. Genç yaşta sadârete tayin edilmesi devlet ricali arasında uygun görülmediğinden bu görevde ancak iki ay kalabildi. 15 Nisan 1873’te azledilerek önce Konya valiliğine, bir yıl sonra da Beşinci Ordu müşirliği ile birlikte Suriye valiliğine tayin edildi. 1875’te tekrar Bahriye nâzın oldu. Aynı yıl ikinci defa sadârete getirildi, fakat dört ay sonra azledilerek önce Nâfia nazırlığına, ardından Aydın valiliğine tayin edildi. Bu görevde iken 28 Kasım 1875’te vefat etti; İzmir’de Şeyh Seyyid Mükrimüddin Dergâhı naziresine defnedildi.
Yunanca. Almanca, Fransızca ve İngilizce bilen Ahmed Esad Paşa dürüst ve kanaatkar bir devlet adamıydı. İkinci sadâreti sırasında maaşını 200.000 kuruştan 80.000 kuruşa düşürmüş, diğer devlet adamlarının maaşlarını da aynı oranda indirerek devlet bütçesinde önemli bir tasarruf sağlamıştır.
DİA