Edebi Şahsiyetler

Ahmed Bican Kimdir, Hayatı, Eserleri

On beşinci yüzyılda yaşayan Türk âlim, mutasavvıf, mütercim ve nâsirlerindendir. Gelibolu’da yaşadı ve orada vefat etti. Babası Salih, katiplik yaptığından, oğulları Muhammediyye kitabının yazarı Mehmed ve Ahmed Bican “Yazıcıoğlu” diye şöhret buldular.

Ahmed Bican, hocası Hacı Bayram-ı Veli’nin ”Bayramiye” yoluna mensub olup, dinine çok bağlı idi.Eserlerinden Arapça ve Farsçayı gayet iyi bildiği anlaşılmaktadır. Mensubu olduğu yolun icabı çok riyazet çekti. Vücudu çok zayıf olduğu için “Bican=cansız” lakabı takıldı.

En meşhur eseri, Envârü’l-âşıkin, bütün Türk-İslâm âleminde şöhreti günümüze kadar devam eden en mühim ve en hacimli eseridir. Ağabeyi Yazıcıoğlu Mehmed’in Meğâribü’z-zamân adlı Arapça eserinin Türkçe serbest bir tercümesidir. Ahmed Bîcan dünyanın vefası olmadığını, bu sebeple bir yâdigâr bırakmasını kardeşine teklif eder. Bunun üzerine o da Meğâribü’z-zamânı kaleme alır ve Ahmed Bîcan’a Türkçe’ye çevirmesini söyler. Envârü’l-âşıkin böylece yazılmış olur. Yazıcıoğlu Mehmed, ayrıca kendi yazdığı bu eseri Muhammediyye adıyla manzum olarak Türkçe’ye de tercüme etmiştir. İstanbul’da, Kazan’da, Mısır’da ve daha birçok yerde tekrar tekrar basılmıştır. Ravdat’ül-Ervah, adındaki Türkçe kitabı Peygamberlerin hayatlarını anlatır. Dürr-i Meknun, Munteha’t-Taleb adında iki eseri daha vardır. Ahmed Bican, kozmoğrafya ilmini de öğrenmiş olup, Acaib-ül-Mahlukat adında kıymetli bir eser yazdı.