Ahmed Arif Kimdir, Hayatı, Edebi Kişiliği, Eserleri, Hakkında Bilgi

AHMED ARİF (1927 – 2 Haziran 1991, Ankara)

Türk şair. Halk kaynaklarına dayanan söyleyişiyle şiirini büyük okur kitlelerine ulaştırdı.

Diyarbakır’da doğdu. Doğu’nun aşiret töreleri içinde büyütüldü. Ortaöğrenimini Diyarbakır Lisesi’nde tamamladı. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Felsefe Bölümü’ne girdi. 1950 yılında TCK’nın 141. maddesine aykırı davranıştan tutuklandığı için öğrenimi yarım kaldı. Serbest bırakılınca bir süre plan ve kopya teknisyeni olarak çalıştı. 1952 yılında yine tutuklandı ve bu kez gizli örgüt kurduğu savıyla yargılandı. İki yıllık mahkûmiyetinin bitiminden sonra Ankara’ya yerleşti. Çeşitli gazete ve dergilerde, teknik işlerde çalıştı. 1968’de yayımlanan tek şiir kitabı Hasretinden Parangalar Eskittim, 1980’de on sekizinci basımına ulaştı.

Ahmed Arif şiire lise sıralarında Ahmed Haşim, Tanpınar, Tarancı gibi şairlerin etkisinde birtakım denemelerle başladı. Bir süre sonra acemiliğin izlerini taşıyan bu şiirlerin şiir olmadığına, gerçek şiirin bu kadar kolay yazılmaması gerektiğine karar verdi. 1944-1948 arasında inkılâpçı Gençlik ve Meydan dergilerinde yayımlamaya başladığı şiirleriyle adını duyurdu. 1950’lerde Yeryüzü, Beraber, Seçilmiş Hikâyeler, Yeni Ufuklar, Kaynak dergilerinde seyrek de olsa şiirleri göründü. Daha sonraları dönemin politik baskıları yüzünden, 1940’larda şiire başlayan toplumcu kuşağın çoğu şairleri gibi, şiirlerini dilediğince yayımlayamadı. 1960’ların görece özgür ortamı, Ahmed Arif’in yeniden günışığına çıkmasına olanak sağladı. Çeşitli dergilerde daha önce basılmış kimi şiirleri 1967’de Soyut dergisinde topluca yayımlandı. 1968’de çıkan tek kitabı Hasretinden Prangalar Eskittim geniş bir ilgi gördü üst üste yeni baskılar yaptı. 1970’lerin politik hareketliliği içinde şiirleri bestelendi, büyük yaygınlık kazandı.

Ahmed Arif ilk şiirlerini ortaya çıkardığı sıralarda Orhan Veli ve arkadaşlarının şiir anlayışı ön plandaydı; yazmaya yeni başlayan gençlerin çoğu bilinçli, bilinçsiz onu izliyorlardı. Öte yandan, başka bir bölük şair de Nâzım Hikmet’in çizgisinde bir şiir geliştiriyordu. Ahmed Arif, bu ikinci bölük içinde yer almakla birlikte, özgün bir söyleyiş geliştirdi. Hem konu, hem deyiş özellikleri açısından halk türkülerine, ağıtlara, masallara yaslandı. Sert ve acımasız bir doğanın zengin görünümlerini, direnme, mapusluk, insan sevgisi, umut gibi konularla bağdaştırdı. Yetiştiği ortamın izlenimlerini, gözlemlerinin birikimini insancıl, toplumcu bir dünya görüşü doğrultusunda yeniden şekillendirdi. Şiirlerinin özüne uygun bir yapı ve dize düzeni buldu. Birbirini izleyen kısa, vurucu dizeler, yinelemeler, bölümlemelerle şiirine hem özü yansıtan bir ritm kazandırdı, hem imgelerini güçlendirdi.

Ahmed Arif, uzun yıllar sessizliğe, baskıya, anılmamaya sabırla katlanan köklü bir şiiri, gücünden bir şey yitirmeden sürdürmesiyle önemlidir. Çeşitli şiir akımlarının birbirini izlediği geniş bir zaman dilimi içinde, modalaşan etkilere kapalı, kendi yolunda şiirler yazdı. Şiirinin okur önüne çıkma olanağı bulmasından sonra kazandığı yaygınlık önemini ayrıca kanıtladı.

•    YAPITLAR: Hasretinden Prangalar Eskittim, 1968.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi