Ahkamul Kuran – İmam Şafii Tefsiri, Özellikleri, Hakkında Bilgi

Ahkâmü’l-Kur’ân. İmam Şafiî’nin (ö. 204/819) Kur’an’daki bazı ahkâm âyetlerinin tefsirine ve onlardan hüküm çıkarma metoduna dair görüşlerini toplayan eser.

Eseri bizzat Şafiî kaleme almamış, ta­nınmış hadis âlimi Beyhakî lö 458/ 1066) derlemiştir. Beyhakî, gerek Şafiî’nin ge­rekse öğrencileri Büveytî, Ebü Sevr, Harmeie, Rebî el-Cîzî, Müzeni, Rebî’ el-Murâdî gibi âlimlerin kitaplarından Şa­fiî’ye ait görüş ve tahlilleri bir araya toplayarak bu eseri meydana getirmiş­tir. Eserin baş tarafında, Kur’an hüküm­lerini öğrenmeye teşvik, âm ve hâs la­fızlar, Kur’an ve Sünnet’e uymanın farz oluşu, haber-i vâhid’in Kur’an’daki ye­ri, nesih, istihsan*ın reddi gibi konula­ra kısaca temas edilmiş, daha sonra âyetler fıkhî konular esas alınmak su­retiyle tefsir ve tahlile tâbi tutulmuş­tur.

Eseri ilk defa Ebû Üsâme İzzet el-Attâr, kendi elindeki nüsha ile Dârü’l-kütübi’l-melekiyye el-Mısriyye’de (Talat Seksiyonu, nr. 715) kayıtlı bulunan nüs­hayı karşılaştırarak iki cilt halinde ya­yımlamıştır (Kahire 1371/ 19521. Abdül­ganî Abdülhâlik bu esere dipnotlar ek­lemiş ve Şafiî’ye ait görüşlerin zikredildiği kaynaklara işaretle yer yer açıkla­malarda bulunmuştur. Ayrıca baş tara­fında Muhammed Zâhid Kevseri’nin ese­ri tanıtan ve ahkâmü’l-Kur’an’la ilgili bilgiler ihtiva eden bir takdimi vardır.

Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi