Ahi Dayı kimdir? Hayatı ve eserleri hakkında bilgi
Ahi Dayı kimdir? Hayatı ve eserleri hakkında bilgi: Eretnalılar devrinde Tokat emîri ve Tokat’ta bir Ahi zaviyesi kurucusudur. Amasya’da doğan Ahi Dayı’nın asıl adı Taceddin İbrahim’dir. Babası, Amasya valisi Habiloğlu Zeyneddin Tulî Han Bey’dir. Hüseyin Hüsameddin’e göre babasının künyesi eş-Şeyh Emîr İzzeddin Hasan Bey bin Emîr Şücaeddin Habil Bey bin Emîr Bedreddin İbrahim Bey bin Tulî Bey bin Türkanşâh bin Emîr Şehabüddevle Güdül Bey’dir. Taceddin İbrahim ise Sultan Alâeddin Eretnazâde Emîr Nasıreddin Mehmed Bey’in kayın biraderi ve bunun oğlu Alâeddin Ali Bey’in dayısı olması münasebetiyle Ahi Dayı olarak tanınır.
Eretna hükümdarı Sultan Alâeddin Eretna zamanında (1343-1352) Tulî Bey Amasya emîri iken oğlu Taceddin İbrahim Bey, Tokat emîri olarak görev yaptı. Sultan Alâeddin’in 1352’de vefatıyla oğulları arasındaki mücadeleler esnasında bir ara Sadreddin Süleyman Şah Tokat emîri oldu. Ancak bir süre sonra Taceddin İbrahim Bey tekrar Tokat’a hâkim oldu. 1357’de Tokat’ın idaresi, Amasya emîri Hacı Kutlu Şah taraftarı Kavullu aşiretinden Kâblızâde diye tanınan Cemaleddin Mehmed Bey’e geçti. Tokat’ta uzun yıllar emîrlik eden Tulî Beyoğlu Taceddin İbrahim Bey burada bir zaviye yaptırdı. Bu zaviye Ahi Dayı Zaviyesi adıyla meşhur oldu. Taceddin İbrahim Bey, Sultan Alâeddin Eretnaoğlu Sultan Mehmed Bey’in (1352-1365) oğlu Ali Bey’in saltanatı zamanında (1365-1380) vefat etti.
Ali AÇIKEL
Kaynak: Ahi Ansiklopedisi, T.C. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, Ankara, 2014