Nedir ?

Ağır Semai Nedir, Ağır Semai Formu Ne Demektir, Hakkında Bilgi

Ağır Semai. Türk mûsikisi formlarından

Klasik fasılda yer alan sözlü, din dışı eserlerin büyüklerindendir. Fasıl içinde bestelerle yürük semai arasında icra edilir. Çoğunlukla ağır aksak semai ve aksak semai, nadiren de ağır sengin semai usulleriyle bestelenir. Kaide ola­rak hemen her zaman terennümlüdür. Güfteli kısımla aynı veya değişik usulle bestelenebilen terennümler, ilk iki mısradan sonra ve başlı başına bir bölüm teşkil edecek uzunlukta ise form “Na­kış ağır semai” adını alır. Bu durum beste ve yürük semai formları için de geçerlidir.

Ağır semai formundaki eserler için tasnifin büyük önem taşımadığı zaman­lardan kalma bir alışkanlıkla “Aksak se­mai” adının kullanılması yanlıştır. Çün­kü aksak semai bir usulün, ağır semai ise bir formun adıdır. Bu form, güfte mısralarının aynı veya değişik ezgilerle bestelenmesine, mısra tekrarlarına ve terennümlerin yerleştirildiği yerlere gö­re değişik beste şemaları içinde kulla­nılmıştır: Sayılar mısraları, büyük harfler güfteli ‘kısımları, küçük harfler teren­nümleri göstermek üzere 1A + a. 2A + a, 3B + a. 4A + a veya 1A + a + B, 2A + a + B. 3C + b + B. 4A + a + B veya 1A. 2A. 3a + b + c, 4A gibi.

Değişik ağır semai tiplerine örnek ol­mak üzere, Ebûbekir Ağa’nın müstear makamında ve aksak semai usulündeki “O nevresîde nihâlim ne serv ü kamet olur”, İsmail Dede’nin ferahnak maka­mında ve ağır aksak semai usulündeki “Dil-i bîçâreyi mecruh eden tiğ-i Agâ­hındır”  ve yine  Dede’nin  acem-aşiran makamında ve ağır sengin semai usulündeki “Ey lebleri gonca, yüzü gül, serv-i bülendim” mısraları ile başlayan eserleri gösterilebilir.

Diyanet İslam Ansiklopedisi