Ağaç Dergisi, Kurucusu, Yazarları, İçeriği, Tarihi

Ağaç. Haftalık sanat, fikir ve edebiyat dergisi

Sahibi ve başyazarı Necip Fazıl Kısakürek’tir. Necip Fazıl’ın şahsî gayret ve teşebbüsü, İş Bankası’nın desteğiyle yayımlanmaya başlayan dergi, maddeci düşünceye bağlı sanat ve kültür faali­yetlerinin karşısında doğrudan doğruya ruhçu ve mistik dünya görüşünü temsil etmektedir. Türk aydınlarının giderek manevî boşluğa düştüğü bir dönemde yayın hayatına giren dergi, başta ruh dünyası olmak üzere, daha çok kültür ve sanat planında Türkiye’nin millî ve manevî meselelerine eğilmiş, edebî, fik­rî ve estetik konularıyla devrin şöhret­lerini bir araya getirmiştir. Her sayıda yer alan başmakaleleri ile memleket­te mevcut kültür ve sanat faaliyetle­rini değerlendiren Necip Fazıl dışında, onunla aynı sanat anlayışını paylaşan Mustafa Sekip Tunç. Burhan Toprak. Ahmet Kutsi Tecer, Ahmet Hamdi Tanpınar ve Ahmet Muhip Dranas imzaları­na rastlanırsa da dergi Necip Fazıl’ın damgasını taşır. Onun, derginin ikin­ci sayısında yayımlanan “Allahsız dün­ya” adlı makalesi. Türkiye’de bütün bir Cumhuriyet devrinin olduğu kadar, te­melde bütün insanlığın ölüm karşısındaki aczini dile getiren unutulmaz gü­zellikte bir yazıdır.

Genellikle sanat ve kültür üzerine ma­kalelerle şiir. hikâye, tenkit ve tercü­me türündeki eserlere yer veren dergi, geniş bir okuyucu kitlesine ulaşamamış olmakla beraber, belli bir okur yazar grubunun yakın ilgisini görmüş ve çe­şitli tenkitlere hedef olmuştur. Dergi­nin yazar kadrosunda yukarıdaki isim­lerden başka Cahit Sıtkı Tarancı, Ziya Osman Saba, Samet Ağaoğlu, Falih Rıfkı Atay, Suut Kemal Yetkin, Fikret Âdil, Sait Faik, Sabahattin Ali, Âsaf Halet Ce­lebi, Abdülhak Şinasi Hisar, Zahir Güvemli, Cevdet Kudret, Sabahattin Eyüboğlu. Bedri Rahmi Eyüboğlu, Salih Ze­ki Aktay ve Nurullah Berk bulunmakta, ayrıca F. Mauriac. A. Suares. M. Proust ve Hoelderling’den tercümeler yer al­maktadır.

İlk altı sayısı Ankara’da çıktıktan son­ra yedinci sayıdan itibaren İstanbul’a nakledilen derginin kapaklarında yerli ve yabancı ressamların gravürleriyle siyah beyaz desenleri görülür. Ayrıca iç sayfalarda plastik sanatlar ve estetikle ilgili yazılarla da dergiye aynı zamanda bir güzel sanatlar dergisi hüviyeti veril­mek istendiği anlaşılmaktadır. Yazar kadrosu, muhtevası ve getirdiği mesaj­la devrin sanat, kültür ve edebiyat dün­yasında önemli bir yeri olan Ağaç der­gisi, daha sonraki yıllarda aynı görüşü benimseyen yayın organlarının da nüve­si kabul edilmektedir.

Diyanet İslam Ansiklopedisi