Afak, Osmanlı Devri Edebiyat Dergisi, Yazarları

Afak. II. Abdülhamid döneminde yayımlanan ve edebî yönü ağır basan dergi.

20 Zilhicce 1299-25 Cemâziyelevvel 1300 ta­rihleri arasında sadece yedi sayı çıkmış­tır. A. Kâmil’in imtiyaz sahibi olduğu derginin yazı heyetinde Muallim Naci, Mehmed Şükrü, Tevfik Rızâ ve Mehmed Nâdir bulunmaktadır. Dergide bu isim­lerin yanı sıra Hersekli Arif Hikmetin, Acem lakabıyla tanınan Muallim Fey­zinin, Recâizâde Celâl’in, Giritli Sırrı Paşa’nın da şiir ve yazıları vardır. Ayrıca Diderot, Fenelon, Herder. Lamartine gi­bi çoğu Fransız yazarlarından olmak üzere şiir ve nesir tercümelerine de yer verilmiştir. Derginin yayımlanmasında Muallim Naci’nin önemli rolü olduğu anlaşılmaktadır. Onun her sayıda şiir ve nesirleri bulunduğu gibi, dergiye edebî istikametini veren ikaz ve tenkitleri de dikkati çeker. Tevfik Rızâ, “Cümel-i Hikemiyye” başlığı altında Batılı filozof ve mütefekkirlerden, Mehmed Şükrü de İslâm ve Doğu bilginlerinden vecizeler tercüme etmiştir. Mehmed Nâdir’in ise fennî konularla ilgili yazıları yayımlan­mıştır.

İlk sayısında, dilinin “Belîğâne değil sade, güzel ve kâtibâne” olacağı, say­falarının “Terakkiyi sevenlere açık” bu­lunacağı belirtilen Âiûk, Tanzimat’tan sonraki yıllarda Doğu-Batı kültürünün sentezini arayan karakteristik dergi­lerden biri olmuştur. Âfâk’m. İstanbul kütüphanelerinin birçoğunda ve Anka­ra’da Millî Kütüphane’de takım halinde bütün sayılan mevcuttur.

Diyanet İslam Ansiklopedisi