Adrien-Marie Legendre Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

LE GENDRE, Adrien Marie (1752-1833)

Fransız matematik bilgini. Eliptik fonksiyonlar kuramının kurucularındandır.

18    Eylül 1752’de Paris’te doğdu, 9 Ocak 1833’te aynı kentte öldü. Varlıklı bir aileden gelmesinin sağladığı olanaklar sayesinde 1770’te College Maza-rin’den mezun olduktan sonra çalışmak zorunda kalmadı ve tüm zamanım araştırmalarına ayırma olanağı buldu. 1775-1780 arasında Paris Askeri Okulu’nda matematik dersleri veren Le Gendre 1782’de Berlin Akademisi’nin açtığı yarışmayı kazanarak Lagrange’ ın ilgisini çekti. Ertesi yıl Fransız Bilimler Akademisi’ nin mekanik bilimler bölümünde Laplace’ın yardımcı üyeliğe yükselmesiyle boşalan yere seçildi. Akademiye ardı ardına sunduğu ve hepsi de yankı uyandıran çalışmalarının da yardımıyla 1785’te akademinin yardımcı üyeliğine, 1787’de jeodezi araştırmaları yapmakla görevlendirilen bir kurulun ve Royal Society’ nin üyeliklerine getirildi. 1794’te kısa bir süre sonunda kapatılacak olan Institut de Marat’da saf matematik profesörlüğüne ve eğitim kurumlarını yönlendiren bir kurumda önemli bir göreve atandı. 1799’da Lagrange’dan boşalan, Topçuluk Okulu’nun bitirme sınavı öğretmenliğine atanan ve bu görevini 1815’e değin sürdüren Le Gendre, 1813’te getirildiği Bureau de Longitudes’in başkanlığı görevini yaşamının sonuna değin sürdürdü.

Sayılar kuramı ve geometri alanlarında çok sayıda ve önemli araştırmalar yayımlayan Le Gendre kalıcı etkileri açısından en değerli çalışmalarını eliptik fonksiyonlar konusunda gerçekleştirdi. Maclaurin ve d’Alembert’in bir elips ya da hiperbol parçasıyla anlatılabilen integraller üzerindeki araştırmalarıyla matematiğe giren eliptik integraller, Euler’in diferansiyel denklemlerin cebirsel integrallerinin, konik yaylarıyla integrallenebilen benzer iki parçaya ayrılabildiklerini göstermesiyle geniş bir kullanım alanı bulmaya başlamıştı. Lagrange, bu iki konik yay yardımıyla yazılabilen integrallerin hesaplanmasını sağlayan bir yaklaşım yöntemi geliştirmiş, 1775’te de İngiliz matematikçi John Landen (1719-1790) her hiperbol yayının iki elips yayı yardımıyla ölçülebileceğini kanıtlamıştı. Le Gendre bu konudaki, büyük olasılıkla Landen’in buluşunun öğrenilmesinden önce hazırladığı ve 1789’da yayımladığı ilk çalışmasında, hiperbol yaylarının yerine elips yayları kullanımına ilişkin yeni yöntemler geliştirdi ve her elipsin sonsuz terimli bir elipsler dizisinin parçası olduğunu, dolayısıyla gelişigüzel seçilmiş iki elipsin düzeltilmesiyle bütün elipslerin düzeltilmesinin, ya da çembere yaklaştırılmasmın olanaklı olduğunu gösterdi.