Edebi Şahsiyetler

Adile Ayda Hayatı, Çalışmaları

Adile Ayda Ğädilä Sadri qızı Maqsudova, 1912 yılında dönemin Duma üyesi olan babası Hukukçu Sadreddin Maksudi Arsal (1880-1957), annesi Kamile Rami (Arsal)’ın kızı olarak Kazan’da doğdu. Lise öğrenimini Fransa’da tamamladıktan sonra Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi ile Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Fransız Dili ve Edebiyatı Bölümü’nden mezun oldu. Aynı fakültede öğretim üyesi oldu, 1944’te İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Fransız Edebiyatı doçentliğine atandı. Sonra öğretim üyeliğinden ayrılarak, dışişleri bakanlığı’nda görev aldı (1958); burdan emekli olduktan sonra 1976’da Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk tarafından kontenjan senatörlüğüne seçildi. 1992 yılında vefat etti. Edebi eleştirileri ve hatıraları Cumhuriyet gazetesi (1946-1949) ile Hisar dergisinde (1975-1976) yayımlandı.

Türkiye’nin ilk kadın diplomatı olan Ayda, Türkiye Cumhuriyeti Roma Büyükelçiliği’nde elçi-müsteşar göreviyle bulunduğu dönemde Etrüskler konusunda araştırma yapmış, ve Fransızca ve Türkçe olarak yazdığı eserlerde Etrüsklerin proto-Türk (ilk Türkler) olduğu görüşünü işlemiş ve bu konudaki kitapları ve görüşleri ile tanınmıştır.

Ayda, iki kez evlenmiştir. Doktor olan ilk eşinden çocuğu olmamıştır. Ayda ile ikinci eşi makine yüksek mühendisi Reşid Mazhar Ayda’nın iki kızı (Gönül Pultar ve Gülnur Üçok) ve beş torunları olmuştur.