Tarihi Şahsiyetler

Abraham Gottlob Werner Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

WERNER, Abraham Gottlob (1750-1817)

Alman jeoloji bilgini. Yer’in jeolojik oluşumunun açıklanmasına ilişkin “Neptüncü” okulun kurucusudur.

25 Eylül 1750’de Silezya bölgesindeki Wehrau’da (bugün DAC’de) doğdu, 30 Haziran 1817’de Dresden’ de öldü. Daha 15 yaşındayken, maden ocaklarında ve demir işletmelerinde mühendislik yapan babasıyla birlikte çalışmaya başlayan Werner,1769’da Freiburg’ daki Madencilik Akademisi’ne girdi. 1771’de, bir unvan elde etmek amacıyla Leipzig Üniversitesi’nde hukuk ve dil öğrenimine de başladıysa da, üç yıl sonra Freiburg’a dönmeyi ve yerbilim ve mineralbilim alanlarına yönelmeyi seçti. 1775’te Madencilik Akademisinde çalışmaya başlayan ve bu kurumdaki görevlerini yaşamının sonuna değin sürdüren Werner, akademiye uluslararası bir bilim merkezi kimliği kazandırmış, pekçok değerli yerbilim ve mineralbilim bilgininin yetişmesine katkıda bulunmuştur.

İskoç jeoloji bilgini J. Hutton’un, Yerküre’nin bugüne değin her zaman aynı etkiler altında kaldığını ve aynı değişiklikleri yaşadığını öne süren “tekdüzelilik” ilkesinin eleştiricilerinden olan Werner, katmanlaşmanın belirli bir düzen içinde gerçekleştiği konusunda Hutton ile birleşiyor ve kayaların oluşumunda belirli bir sıranın egemen olduğuna inanıyordu. Bu nedenle de, Yer’in oluşumunu açıklayan kuramını geliştirirken Saksonya’yla sınırlı gözlem ve bulgularını yeryüzünün tümü için geçerli saymaktan çekinmedi.

Önderliğini yine Hutton’un yaptığı ve jeolojik oluşumu ısıl ve özellikle volkanik hareketlere bağlayan, bu nedenle de “Volkancı” ya da “Plütoncu” olarak adlandırılan akıma karşı Werner, Yer’in bir zamanlar tümüyle okyanusla kaplı olduğunu ve tüm kaya ve minerallerin tortulaşma ve çökelme sonucu oluştuğunu ileri sürdü. “Neptüncülük” olarak adlandırılan bu görüşe göre, volkan hareketleri de yer altındaki kömür yataklarında ortaya çıkan hızlı yanma olaylarından başka birşey değildi.

Zamanında önemli bir etki yaratan bu görüşü sonraki bulgularca doğrulanmamasına karşın Werner, jeolojiyi bir bilim durumuna getiren öncülerden biri olarak bilim tarihine geçmiştir.

• YAPITLAR (başlıca): Von den ausserlichen Kennzeichen der Fossilien,774, (“Fosillerin Özellikleri Üstüne”); Nene Theorie von der Entstehung der Günge, 1791, (“Katmanların Oluşumu Üzerine Yeni Kuram”).

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi