Abdürrauf es-Sinkili Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

ABDÜRRAÜF es-SİNKİLİ  (ö. 1105/1693 [?]) Şüttâriyye tarikatına mensup Açeli mutasavvıf ve fıkıh âlimi. 1025’te (1616) Açe Sultanlığı’na bağ­lı Sumatra’nın batı sahilindeki Fansûr’un kuzeyinde yer alan Sinkil’de doğdu. Resmî görevle Açe’ye gönderilen Ali adlı bir Osmanlı âliminin oğludur. Gençliğin­de din eğitimi görmek için Arabistan’a giderek on dokuz yıl orada kaldı. Medi­ne’de Şeyh Ahmed el-Kuşâşî ve halifesi İbrahim el-Kûrânî vasıtasıyla Şüttâriyye tarikatına intisap etti. 1661de Açe’ye dönerek Şüttâriyye’yi yaymaya çalıştı. Kesin olmamakla birlikte 1693’te Açe’de vefat etti. Şüttâriyye tarikatı. Cava ve Endonezya’ya müridleri tarafından götürüldü.

Abdürraûf es-Sinkili’nin tasavvuf an­layışının nazarî esası, nefsin yedi mer­tebesi bulunduğu ve insanın Allah’ın su­reti olduğu fikridir. ‘Umdetü’l-muhtâcîn adlı eserinde bu konu ile ilgili geniş bil­gi vermiş, ayrıca Kifâyetü’l-muhtâcîn, Beyânü’t-tecellî gibi bazı eserlerinde bu görüşlerini tekrar ele alarak açıkla­mıştır. Sünnî çerçeve içinde kalarak, XVII. yüzyılın başlarında Açe’de gelişen şeriat dışı tasavvuf! anlayışı reddeden Abdürraûfun eserlerinin çoğu Malay­ca, bir kısmı ise Arapça’dır. Geniş ölçü­de BeyzâvFnin tefsirinden faydalanarak hazırladığı Malayca Kur’an meali ile Rânîri’nin Şırâtü’l-müstakîm’ine zeyl ola­rak yazıp Açe Prensesi Safiyyetüddîn’e takdim ettiği Mir’âtü’t-tullâb adlı Şaffi fıkıh kitabı önemli eserleridir. eJ-Mevâcizü’l-bedîta adlı kırk hadis tercü­mesinin Abdurraûfa ait olup olmadığı kesin olarak belli değildir. Şâ cir Ma çri-iet adlı âhiretle ilgili Malayca tasavvufî manzume ve diğer bazı eserler de ken­disine atfedilmektedir. İbnü’l-Arabfden seçtiği vahdet-i vücûdla ilgili iki metnin şerhi olan Dekâyıku’l-hurûf adlı Ma­layca eseri, A. Johns tarafından İngiliz­ce tercümesiyle birlikte neşredilmiştir.

Açe’de gelişen Rafızî harekete şiddet­le karşı koyup Sünnîliği savunduğu için sonraki nesiller Açe’ye İslâmiyet’i onun getirip yaydığını sanmışlardır. Mezarı Açe ırmağının ağzında bulunduğundan Töngku di-Kuala” lakabıyla anılan Ab­dürraûf es-Sinkilî, Açe’nin en büyük velîsi olarak kabul edilmektedir. Hak­kında Adolf Rinkes tarafından bir dok­tora çalışması yapılmıştır.