Abdurrahman Paşa Camii

Abdurrahman Paşa Camii, Kastamonu’nun Tosya ilçesinde Yenicami adıyla da bilinen cami. Maraşlı Abdurrahman Paşa tarafın­dan 1584’te yaptırılmıştır. 1943 depreminde büyük ölçüde zarar görmüş ve daha sonra restore edilmiş­tir. 1917’de de onarıldığı bilinmek­tedir. Topoğrafik konumu açısından çevreye hâkim bir noktada bulunan ve Mimar Sinan döneminin merkezî planlı camileri arasında yer alan yapının du­varları kesme taş ve tuğla ile örülmüş, üzeri dört yarım kubbe sistemiyle ör­tülmüştür. Simetrik planlanmadığı an­laşılan kuzey köşelerindeki küçük kub­belerin benzerleri güney kısmında yok­tur. Beş kenarlı mihrap önü bölümü ya­rım kubbe boyunca dışa taşınlmıştır. Örtü sistemi, ikisi sekizgen ve bağım­sız, ikisi duvara bitişik dört ayakla ta­şınmaktadır. Beş gözlü son cemaat ye­rinin kubbeleri sivri kemerler ve altı mermer sütun üzerine oturtulmuştur. Camiye kuzey ve batı cephelerinde yer alan iki kapıdan girilir. Mukarnas kavsaralı cümle kapısı üzerinde 992 (1584) tarihli inşa kitabesi bulunmaktadır. Mermer mihrap nişi de kapı gibi mu­karnas dolguludur. İç mekân çok sayıda pencereyle aydınlatılmış olup revzen-lerle kalem işi süslemeler depremden sonra yapılan restorasyona aittir. Cami­nin kuzeybatı köşesindeki sekizgen kai­de üzerinde yükselen minare, çokgen gövdeli eski minarenin depremde yıkıl­ması üzerine restorasyon sırasında ya­pılmıştır,

Abdurrahman Paşa Camii’nde, Diyar­bakır Fâtih Paşa, İstanbul Şehzade, Üs­küdar Mihrimah ve Manisa Muradiye camilerinin örtü sistemleri tekrarlanmışsa da yapının planında, daha çok geç dönemde görülen dışa taşkın mihrap önü bölümüyle değişik bir uygula­ma gerçekleştirilmiştir.

Bibliyografya

1- Mehmet Behçet, Kastamonu Asâr-ı Kadîmesi, İstanbul 1341.
2- Ahmet Gökoğlu, Paphtagonia, Gayrimenkul Eski Eserleri ve Arkeolojisi, Kastamonu 195

2.
3- Godfrey Goodvvin, A History of Ottoman Architecture, London 1971.
4- Cumhuriyetin 50. Yılında Kastamonu (1973 il Yıllığı), Ankara 1973.
5- Metin Sözen, Türk Mimarisi­nin Gelişimi ue Mimar Sinan, İstanbul 1975.
6- İsmail Ergi. Tosya Camileri, Anka­ra 1981. [409]

Diyanet İslam Ansiklopedisi