Tarih

Abdülmecid Efendi Kimdir, Hayatı, Halifeliği

Abdülmecid Efendi edebi_sahsiyetler/abdulmecid-efendi” 131″ 188″

Son Osmanlı halifesi. (İstanbul 29 Mayıs 1868 – Paris 23 Ağustos 1944)

Sultan Abdülaziz’in oğludur. 1876’da babasının ölümü üzerine, 1908’deki İkinci Meşrutiyet’in ilanına kadar sarayda kapalı bir hayat yaşadı. Bu dönemde yabancı dil öğrendi, güzel sanatlarla, özellikle resimle ilgilendi. Güçlü ve yetenekli bir ressamdı. Özellikle portre ve çok figürlü düzenlemelerde başarılı olmuştur. Haremde Beethoven, Haremde Goethe, Saraylı Hanım gibi tabloları, resimdeki gücünü gösteren en yetkin eserleridir. 4 Temmuz 1918’de amcasının oğlu VI. Mehmed (Vahideddin) tahta çıkınca veliaht ilan edildi.

Amcasının oğlu Mehmed Vahdeddin’in 4 Temmuz 1918’de tahta çıkması üzerine veliaht oldu. I. Dünya Savaşı sonunda İstanbul işgal altında bulunduğu bir sırada, Sultan Vahded­din’in bazı davranışlarını açıkça eleştirdi.

Birinci Dünya savaşı sonrası Anadolu’da gelişen Milli Mücadele’yi destekler gözükmekle birlikte öte yandan oğlunu padişaha damat yaparak sarayla olan yakınlığını pekiştirdi. Kuvay-ı Milliye lehinde beyanlarda bulunduğu dönemde bir ara Ankara’ya gitmesi söz konusu olunca İngilizler tarafından göz hapsine alındı. 1 Kasım 1922’de, Büyük Millet Meclisi’nin aldığı bir kararla saltanat kaldırılınca, veliahtlık sıfatıını yitirdi. VI. Mehmed’in yurtdışına kaçması üzerine, 18 Kasım 1922’de halife seçildi ve Emir-ül-mü’minin yerine “Halife-i müslimin” ünvanı verildi. Meclis, bu seçimi saltanatın ardından uygun bir zamanda hilafeti de kaldırmayı düşünerek yapmıştı. Ancak Abdülmecid, halifelik yetkilerini tam anlamıyla kullanmak, hatta bu yetkileri genişletmek eğilimi gösterince TBMM, 3 Mart 1924’teki toplantısında kabul ettiği ve birinci maddesinde: “Halife hal’edilmiştir. Hilafet, hükûmet ve Cumhuriyet mânâ ve mefhumunda esasen mündemiç olduğundan Makam-ı Hilafet mülgâdır” denilen bu kanunla hilafeti de kaldırdı ve hanedan üyelerinin yurt dışına çıkarılmasına karar verdi. Abdülmecid Efendi’nin halifeliği 1 yıl, üç ay, on dört gün sürmüştür. Bu karar gereğince Abdülmecid Efendi, hanımı, kızları, doktoru ile beraber Çatalca’dan trene bindirilerek İsviçre’ye gönderildi.

Ekim 1924’de Fransa’ya geçti. Nice şehrinde kendini ibadete vererek sakin bir hayat yaşadı.

23 Ağustos 1944’de Paris’te vefat etti. Naaşının, Türkiye’ye getirilmesi için yapılan başvurulardan bir netice alınamadı. On yıl bekletildiği Paris Camii’nden 1954’te alınarak, Medine’deki Cennet-ül Baki Kabristanına  gömüldü.