Edebi Şahsiyetler

Abdullah Cevdet Karlıdağ Kimdir Hayatı, Edebi ve Siyasi Kişiliği

Abdullah Cevdet Karlıdağ. Osmanlı Devletinin son döneminde yaşamış düşünce adamı, şair. Yazılarında Cevdet, İbn-i Ömer Cevdet, Karlıdağ, Bir Kürt, Hacı Şakir imzalarını kullandı. Jön Türkler hareketini başlatanlardan ve İttihad ve Terakki Cemiyetinin kurucularındandır. II. Meşrutiyet Dönemi Batılılaşma hareketinin öncülerindendir.

9 Eylül 1869’da Malatya, Arapkir’de doğdu, 29 Kasım 1932’de İstanbul’da öldü. Tabur Kâtibi Ömer Vasfi Efendi’nin oğludur. İlköğrenmini Arapkir’de ve Hozat’ta yaptıktan sonra Mamüretü’l-Aziz (Elazığ)Askeri Rüşdivesi’ni bitirdikten sonra 1884’te Kuleli Askeri Tıbbiye İdadisi’ne girdi. Tıbbiye’de biyolojik materyalizm görüşünü benimsemeye başladı. 1889’da tıbbiyeli arkadaşları İbrahim Temo, İshak Sükûtî, Mehmed Reşid ve Hikmet Emin’le birlikte sonradan İttihad ve Terakki Cemiyeti adını alacak olan İttihad-ı Osmani adlı gizli cemiyeti kurdu. Bu cemiyetteki Siyasi faaliyetleri sebebiyle birçok defa tutuklandı. 1894’te Tıbbiye’yi bitirerek Haydarpaşa Hastanesi Göz Hastalıkları asistanlığına atandı. Aynı yıl geçici görevle Diyarbakır’a gönderildi. Burada tanıştığı Ziya Gökalp’i etkileyerek cemiyete üye yaptı.

Diyarbakır’dan döndükten sonrada siyasi faaliyetleri yüzünden 1895’te Trablusgarb’a sürüldü. Trablusgarb Merkez Hastanesi’nde göz doktorluğu yaparken siyasi çalışmalarını sürdürdü. İmzasız olarak Mizan ve Meşveret isimli süreli yayınlarda çıkan yazılarının sahibi olduğu ortaya çıkınca Fizan’a sürüldüyse de 1897’de önce Tunus’a ardından da Avrupa’ya kaçtı. Ağustos 1897’de Paris’e giderek buradaki Jön Türkler’in önderlerinden Ahmet Rıza ile ilişki kurdu. Eylül 1897’de Cenevre’ye geçerek İshak Sükûtî ve Tunalı Hilmi ile birlikte Jön Türkler’ in merkezi yayın organı olan Osmanlı gazetesini çıkardı. Burada Osmanlı halkını, II.Abdülhamid’in baskıcı yönetimine karşı ayaklanmaya çağıran yazılar yazdı.

İlgili Makaleler