Tarih

Abdullah bin Nevfel Kimdir, Hayatı,

Abdullah bin Nevfel

Ebû Muhammed Abdullah b. Nevfel b. Haris b. Abdilmuttalib b. Hişâm (ö. 63/682 [?]) Sahâbî, Medine kadısı.

Dedesi Haris, Hz. Peygamber’in en büyük amcası olup kendisi ashap ara­sında Peygambere en çok benzeyenler­den biri idi. Muâviye’nin 662 yılında Medine’ye vali tayin ettiği Mervân b. Hakem tarafından Medine kadılığına getirildi. Muâviye, 669’da Mervân b. Hakem’i görevden alıp valiliğe Saîd b. Âs’ı tayin edince yeni vali Abdullah b. Nevfel’i vazifesinden uzaklaştırdı ve ye­rine Ebû Seleme b. Abdurrahman b. Avf ı tayin etti. Ebû Hüreyre’nin Abdul­lah b. Nevfel için, “O, İslâm’da gördü­ğüm ilk kadıdır” dediği rivayet edilir. İmam Mâlik de bu görüştedir. Halbuki gerek Hz. Peygamber’in, gerekse Hulefâ-yi Râşidîn’in daha önce birçok şehir­lere kadılar tayin ettiği bilinmektedir. Ayrıca Medine’de Ebû Bekir zamanında Ömer’in, Ömer zamanında Ebü’d-Derdâ’nın, Osman zamanında da Mugire b. Nevfel b. Hâris’in kaza işleriyle görev­lendirildiklerine dair kaynaklarda kesin bilgiler vardır.

Abdullah b. Nevfel’in yaklaşık sekiz yıl  süren  Medine  kadılığından  sonra başka bir görevde bulunup bulunmadı­ğı hususunda kaynaklarda bilgi yoktur. Onun ölüm tarihiyle ilgili olarak da de­ğişik rivayetler vardır. Muâviye’nin hali­feliğinin (661-680) son yıllarında veya 63 (682) yılında Harra Vak’asfnda vefat ettiği nakledilmektedir. Şu hususu da belirtmek gerekir ki bazı kaynaklar, 84 (703) yılında vefat eden yeğeni Abdul­lah b. Haris el-Hâşimî ile Abdullah b. Nevfel’i karıştırırlar ve bu yüzden onun ölümünü de 84 (703) olarak gösterirler. Abdullah’ın rivayet ettiği herhangi bir hadise kaynaklarda rastlanmamış­tır.

Diyanet İslam Ansiklopedisi