Edebiyat

Abdülkadir Karahan Kimdir, Hayatı, Eserleri

Abdülkadir Karahan. edebiyat tarihçisi, hadis bilgini (Siverek 1913 – İstanbul 28 Temmuz 2000).

Yaşamı

İzmir Ilkögretmen Okulu’nu (1934), İstanbul Yüksek Ögretmen Okulu Türk Dili ve Edebiyati bölümünü (1939) bitirdi. Samsun ve İzmir liselerinde edebiyat ögretmenligi yaptı (1939-1947). İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’nde Türk Dili ve Edebiyatı bölümüne metinler şerhi asistanı oldu. Fuzuli’nin hayat ve şahsiyeti adlı teziyle doktorasını verdi; Türk edebiyatında kırk hadis adlı teziyle eski Türk edebiyatı doçenti oldu (1952); Figani ve divançesi adlı takdim teziyle profesörlüge getirildi (1963). 12 yıl İstanbul Yüksek İslam Enstitüsü’nde Hadis ve İslami Edebiyatı, ardından Yüksek Ögretmen Okulu ve Kahire Ayn Şems Üniversitesi’nde ögretim üyeliği yaptı. Nabi (1953), Nef’i (1954) gibi araştırma eserleri yayımlamış, İslam ansiklopedisi’nde eski Türk edebiyatiyle ilgili maddeleri kaleme almıştır. 1 Ocak 1983’te emekli oldu. 28 Temmuz 2000’de İstanbul’da öldü.

27 Aralık 1936’da vefat eden ve ertesi gün defnedilen Milli Şair Mehmet Akif Ersoy’un kabri başında konuşma yapan tek kişidir. Milli Türk Talebe Birliği’ni adına milli şairi yad ettiği konuşmasından ötürü İstanbul Emniyet Müdürlüğü’ne götürülüp ve ifadesi alınmıştır.

Özellikle eski Türk Edebiyatı ve başta hadis olmak üzere İslâmi İlimler alanlarında 40’ın üzerinde eser verdi. Yurtiçi ve yurtdışında yayınlanan çok sayıda ilmi makalelerinin yanı sıra, Tasvir, Yeni Sabah, Hürriyet, Milliyet, Tercüman, Güneş ve Türkiye gazetelerinde yazılar yazdı. M.E.B., Ilesam, Türk Edebiyatı Vakfı, Türkoloji Enstitüsü ve daha birçok kurum tarafından ödüle layık görülen Karahan, Dünya Mukayeseli Edebiyat Birliği, Altay İlimleri Daimi Konferansı, İkbal Akademisi’nin yanı sıra birçok milletlerarası ilmi kuruluşların üyesidir.

Eserleri

  • Güneşin Doğduğu Yer, İzmir, 1934
  • Fuzuli-Muhiti, Hayatları ve Şahsiyeti, İstanbul, 1949 – Ankara 1989, 1995
  • Nabi, İstanbul, 1953 – Genişletilmiş son baskı, Ankara, 1987
  • Nef’i, İstanbul, 1954, 1967 – Genişletilmiş son baskı, Ankara, 1986
  • İslam – Türk Edebiyatı’nda Kırk Hadis, İstanbul, 1954
  • Fatih, Şair Avni, İstanbul, 1954
  • Öğretim Mesleği Dünya Kongresi, İstanbul, 1965
  • Tercümanü’l-Ümem, İstanbul, 1962
  • Kanuni Sultan Süleyman Çağı Şairlerinden Figani ve Divançesi, İstanbul, 1966
  • Osmanlı Devleti Tarihi (J.V. Hammer’den), İstanbul, 1966
  • Topkapı Sarayı Müzesi’ndeki Ahname Yazmalarından Seçmeler, İstanbul, 1971
  • Dr. Muhammed İkbal ve Eserlerinden Seçmeler, İstanbul, 1974
  • M. Ali Cinnah’a Armağan, İstanbul, 1977
  • Kırk Hadis, İstanbul, 1977, 1979 – Dördüncü baskı dört dilde ve tezhibli, Ankara, 1986
  • Eski Türk Edebiyatı, İstanbul, 1985, MEB Öğretmen Kitapları Dizisi, İstanbul, 1988
  • Şirazlı Hafız ve Şiirlerinden Seçmeler, Ankara, 1988
  • Şanlıurfa ve GAP Sempozyumu, İstanbul, 1998
  • Urfalı Mehmed Şevket ve Şiirleri, Ankara, 1991
  • Les Poets Classiques A L’e Poque De Soliman Le Magnifique, Ankara, 1991