edebiyat-sozlugu/okumak

Abdülhalim Memduh, Türk edebiyat tarihçisi, oyun yazarı, şair (istanbul 1866-İngiltere 1905).

Edebiyat tarihçisi, şair, tiyatro yazarı. Bazen Ali Seza imzasını kullandı. Lisan Mektebinde okudu. Hukuk’un ikinci sınıfında iken Mizan ve Muhit gazetelerinde yazdı. Bu yazılarından dolayı Trablus’a sürgüne gönderildi. 1900’de Avrupa’ya kaçtı. Fransa, İngiltere ve Tunus’ta yaşadı, İngiltere’de öldü. 1889’de Tarih-i Edebiyat-ı Osmaniye adlı ilk edebiyat tarihimizi kaleme alan Abdülhalim Memduh; hece ve aruz vezniyle şiirler yazdı, tiyatro eserleri kaleme aldı. 134 sayfalık Edebiyat Tarihi’ni Akif Paşa ve kendi dönemi ile sınırlamıştır. Eserlerinde alaycı bir anlatım vardır.

Hukuk öğrenimi gördü, Hariciye nezaretinde kâtiplik yaptı. Mizan gazetesine yazılar yazdığı sırada Abdülhamit yönetimine karşı çıktığı için Trablus’a sürüldü. Daha sonra geldiği İzmir’den Fransa’ya kaçtı (1900). Zor koşullar içinde yaşadığı ingiltere’de öldü; cenazesi, isteği üzerine, bir süre bulunduğu Tunus’a götürüldü. Türkiye’de “Edebiyat tarihi” diye adlandırılan ilk yapıt (Tarih-i edebiyat-ı Osmaniye, 1888) onundur. Bu kitabında eski edebiyatın niteliklerini özetledikten sonra eski (Sinan Paşa, Fuzuli, Nefi, Koçi Bey, Nedim, Ragıp Paşa, Galip Dede, Koca Sekbanbaşı) ve yeni yazarlar (Akif, Pertev ve Reşit paşalar; Şinasi, Namık Kemal, Ziya Paşa, Abdülhak Hamit ve onu izleyenler) ele alınıyordu. Fransızca ilk türk şiiri antolojisini (Anthologie de Tamour turc, Paris, 1905) Edmond Fazy ile birlikte o hazırladı. Şiirleri, oyunları da (Bedriye, Nalan) vardır.