Abdülhalim Mahmud Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

Abdülhalim Mahmud (1910-1978) Ezher şeyhi, mutasavvıf. Mısır’ın Şarkıyye vilâyetinin Bilbîs ka­sabasına bağlı Ebûhamd köyünde doğ­du. Ezher mezunu olan babası, Muhammed Abduh’un talebesidir. İlk tah­silini ve hafızlığını köyündeki mahalle mektebinde tamamladı. 1923 yılında Kahire’ye giderek Ezher’in orta kısmına girdi. 1928de liseden, 1932’de Ezher Üniversitesi’nden mezun oldu. Hocala­rından Mustafa Abdürrâzık’ın tesiriyle felsefe ve tasavvufa ilgi duydu. Talebe­lik yıllarında Müslüman Gençler Derneği’nde (Cem’iyyetü Şübbâni’l-Müslimîn) Ahmed Muhammed el-Gamrâvinin konferanslarına devam etti. Ezher’deki hocaları arasında en çok etkilen­diklerinden biri de Muhammed Ferid Vecdi’dir.

1932’de Fransa’ya giderek felsefe tahsili yaptı. “Haris b. Esed el-Muhâsibî” konulu teziyle doktor unvanını aldı (1940). Fransa’dan dönünce Kahire’de oturmakta olan Rene Gvenon (Abdülvâhid Yahya) ile tanıştı. Ezher Üniversite-si’nin Arap Dili ve Edebiyatı Fakültesi’nde psikoloji okuttu. 1951 yılında aynı üniversitenin İlahiyat (Usûl iddîn) Fakültesi’ne felsefe hocası, 1964’te de dekan oldu. Daha sonra Ezher bünyesindeki İslâm Araştırmaları Akademisi’ne (Mecma’u’l’Buhûsi’l-islâmiyye) önce üye, son­ra genel sekreter tayin edildi. 1970’te Ezher şeyhi yardımcılığı, bir ara Vakıflar ve Ezher bakanlığı yaptı. 1973 Martında Ezher şeyhliğine getirildi. Vefatına ka­dar [108] bu görevde kaldı.

Abdülhalim Mahmud, İlahiyat Fakül­tesi dekanı iken özellikle bu fakültede okuyan Mısırlı talebelere Kur’ân-ı Kerîm’i ezberleme mecburiyetini getirdi. İslâm Araştırmaları Akademisinde gö­rev yaptığı sırada kuruma zengin bir kütüphane kazandırdı ve İslâmî ilimler­de ana kaynakların neşredilmesine ön­cülük etti. Vakıflar bakanı olduğu dö­nemde hafız yetiştirmek üzere yurt ça­pında binden fazla müessese açtı. Aynı dönemde Afrika’nın en eski camii olan Fustat Mescidi’ni onarttı ve Mısır’da bin beş yüz kadar yeni cami inşasını ger­çekleştirdi. Ezher şeyhi iken Ezher’e bağlı bir radyo istasyonu kurdurarak devamlı Kur’ân-ı Kerîm yayını yapılmasını sağladı. İslâm aile hukukunun yü­rürlükten kaldırılması çalışmalarına kar­şı çıktı ve Batı medenî kanununun yü­rürlüğe girmesini önledi. Ezher’in itiba­rını arttırmak ve’Ezher şeyhinin proto­koldeki yerini başbakan seviyesine çı­karmak üzere çalışmalarda bulundu; bu teklif onun ölümünden sonra kanun­laşarak yürürlüğe girdi. Altmış kadar eseri olan Abdülhalim Mahmud. Şâzeliyye tarikatına mensuptu. Bu yüzden eserlerinin büyük bir kısmı tasavvufla ilgilidir. [109]

Eserleri (Başlıca)