Edebi Şahsiyetler

Abdülaziz el-Meymeni Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

ABDÜLAZİZ el-MEYMENÎ

Abdülazîz b. Abdilkerîm el-Meymenî er-Rackûtî (1888-1978) Arap dili ve edebiyatı alanındaki çalışmalarıyla tanınan Hindistanlı âlim. Hindistan’ın Kathiavar bölgesindeki Rackût şehrinde doğdu. İlk öğrenimi­ni tamamladıktan sonra, ata mesleği olan ticaret yerine babasının teşvikiyle ilim tahsiline yöneldi. Yüksek öğrenim için Delhi. Râmpûr, Leknev ve Amroha gibi ilim merkezlerine giderek Şemsü’1-ulemâ Nezîr Ahmed ed-Dihlevî ile, 1908’de kendisinden hadis rivayeti için icazet aldığı Hüseyin b. Muhsin el-Ensârî ve Muhammed Tayyib el-Mekkî gi­bi devrin tanınmış âlimlerinden ders­ler aldı. Daha çocuk denecek yaşlarda iken Arap edebiyatının el-Mucallakâtü’l-aşr, Dîvânü’I-hamâse, Dîvânü’l-Mütenebbî, el-Cemhere, el-Muladdaliyyât, el-Kâmil, el-Beyân ve’t-tebyîn, Edebü’l-kâtib gibi meşhur eserlerini okudu. Arap edebiyatının tanınmış şair­lerinden 70.000 beyitten fazla şiir ez­berledi. Ayrıca Farsça öğrendi ve Fars edebiyatının el-Mu’cem fî âşân mülûki’l-Acem gibi klasik eserlerini okudu.

1909’da Pencap Üniversitesi Arap-Fars Bölümü’nden mezun olduktan sonra Peşâver’deki Edvvard College’de Arapça ve Farsça müderrisliğine başladı (1913). Daha sonra Lahor’daki Oriental College’in Arap Dili ve Edebiyatı Bölü-mü’ne geçti (1921), 1924’te Aligarh Üniversitesi’ne Arapça okutmanı olarak ta­yin edildi: zamanla terfi ederek üniver­sitenin Arap Dili ve Edebiyatı Bölümü başkanı oldu. Bu sırada F. Krenkovv, Otto Spies, A. S. Tritton ve C. A. Storey gi­bi meşhur şarkiyatçılarla birlikte çalıştı. 1950 yılında bu üniversiteden emekliye ayrıldı; Pakistan’a yerleşti (1954). Önce Karaçi Üniversitesi’nde (1955-1958), ar­dından Pencap Üniversitesi’nde Arap­ça profesörü olarak görevlendirildi. Bu arada Pakistan hükümetinin Karaçi’de kurduğu (şimdi İslâmâbâd’da bulunan) İslâm Araştırmaları Merkezi’nin (Central Institute of Islamic Research; şimdiki adı Islamic Research Institute) ilk idarecisi oldu ve 1960’a kadar bu görevi başarı ile sürdürdü. Merkezin kütüphanesine. başta bazı nâdir yazmalar olmak üzere çeşitli Arap klasiklerini kazandırdı. Bazı yazmaları tesbit edip kopyalarını almak için Hindistan. Türkiye, Suriye, Irak ve Mısır gibi ülkeleri birçok defa ziyaret etti. Arapça yazmalar konusunda dev­rin en büyük otoritesi kabul edildiği için, basılması gerekli yazmaların tes-bitinde görüşlerine başvurulmak üze­re Suriye Kültür Bakanlığı tarafından Şam’a davet edildi (1960). Daha Önce de Dımaşk Üniversitesinde ders vermek üzere birçok defa davet edilen Meyme-nî, Arap dili ve kültürü ile ilgili çalışma­larından dolayı “Suriye yüksek şeref ni­şanı” ile taltif edildi (1977) Arap dili ve edebiyatına olan derin vukufu ve bu alandaki çalışmalarından dolayı Arap dünyasında İmâmü’l-luga lakabıyla anı­lan Meymenî, 27 Ekim 1978’de Karaçi’de vefat etti.

İlk yazılarında Ebü’l-Berekât ve Ebû Ömer künyelerini kutlandı. Daha sonra, hayatı boyunca kullanacağı el-Meymenî er-Rackûtî künyesinde karar kıldı ve bu şekilde tanındı. Ancak bazı yazı ve eser­lerinde el-Hindî. es-Selefî ve el-Eserî nisbelerine de rastlanmaktadır.

Dımaşk ve Kahire’deki Arap dil aka­demilerine de üye olan Meymenfnin bu akademilerin dergileri ile Mecelletü’l-Mecma’i’l-ilmiyyi’l-Hindî, Mecelletü’i-Ma’ârli (A’zamgarh. Hindistan) gibi dergilerde birçok makalesi yayımlandı. Ayrıca çeşitli ilmî konferanslarda birçok tebliğ sundu.

İlgili Makaleler