Abbasilerde Dil ve Edebiyat Özellikleri, Hakkında Bilgi

Abbasîler devri, Arap dili ve edebiyatı alanlarındaki çalışmalar bakımından çok verimli geçmiştir. Önceleri Kur’ân-ı Kerîm ve hadisin inceliklerini anlamak gayesiyle başlayan filolojik ve edebî araştırmalar, zamanla müstakil birer ilim dalı halini almış, çeşitli dilciler Arap kabileleri arasında dolaşarak Arap edebiyatına esas teşkil edecek malze­meyi toplayıp tesbit etmeye başlamış­lardı. Bu çalışmaları ve sonuçlarını şiir, şiir nevileri, kompozisyon ve hikâye türü, sözlük çalışmaları, dil (nahiv), edipler, antoloji yazarları ve tabakat ki­tapları ile ilgili çalışmalar şeklinde ele almak mümkündür.

Gerek Kur’an ve hadislerdeki bazı ke­limeleri anlamak, gerekse bunların gra­mer ve sentakslarını kavramak için önemli bir kaynak olan şiir, konu ve şe­kil bakımından Câhiliye ve Emevî devri şiirinden farklı olmamak ve hatta büyük ölçüde ona dayanmakla birlikte, özellikle edebî sanatlar bakımından büyük bir gelişme göstermiştir. Bu devrin önde gelen şairlerinden bazıları şunlardır: Beşşâr b. Bürd. Ebû Nüvâs, Ebü’l-Atâhiyye. İbnü’l-Mu’tez, Ebû Temmâm, Dîkülcin, Buhtürî, İbnü’r-Rûmî, Ebü’t-Tayyib el-Mütenebbî, Ebû Rrâs el-Hemedânî, İbn Hânî, Ebü’l-Alâ el-Ma-arrî, İbnü’l-Fâriz. Bahâ Züheyr ve İbn Zeydûn. Diğer taraftan şiirle ilgili çalış­maların bir uzantısı olarak, eski şairle­rin divan ve şiirleri bir araya toplanarak antolojiler meydana getirilmiştir. Asma’nin el-Asmcfiyyât, Mufaddal ed-Dabbi’nin el-Mufaddaliyyât, İbn Sel-lâm el-Cumahrnin Tabakatü fühû-li’ş-şuara, İbn Ebü’l-Hattâb el-Kure-şinin Cemheretü eşcâri’I-Arab, İbn Kuteybe’nin eş-Şicr ve’ş-şılarâ, İbn Abdü Rabbih’in el-‘lkdü’l-ferîd. Ebü’l-Ferec el-İsfahânrnin el-Eğânî, İbn Reşîk el-KayrevânFnin el-Umde fîşmâ-‘ati’ş-şi’r ve nakdih, Ebû Temmâm’ın Kitâbü’l-Hamâse ve Seâübrnin Yetîmetü’d-dehr’i bu eserlerden bazılarıdır.