Abbas bin Firnas Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi
ABBAS b. FİRNÂS
Ebü’l-Kisim Abbâs b. Firnâs b. Verdûs (ö.274/887), Endülüslü astronom, filozof ve şair.
Endülüs’ün Ronda bölgesindeki Tâkerunânın köylerinden birinde doğdu. Hayatı hakkında, Berberi asıllı azatlı bir köle olduğu dışında fazla bilgi yoktur. Çok defa şair Abbas b. Nâsih (ö. 240/854) ile karıştırılır. Kurtubada büyüdü ve orada tahsil gördü. Daha gençliğinde felsefe, kimya, astronomi ve edebiyat alanında adını duyurdu. Yaptığı ilmî ve edebî çalışmalar sayesinde Kurtuba’da 1. Hakemin sarayına girdi ve II. Abdurrahman ile I. Muhammed dönemlerinde de mevkiini korudu.
Meraklı ve araştırıcı bir karaktere sahip olan Abbas b. Firnâs. uzayı temsil eden bir gök küresi kurdu ve sonraları Avrupa’da astronominin gelişmesinde tesiri olan Sindhind tablolarının çizimlerini yaptı. Bir ara uçmayı denediyse de yaptığı uçuş takımında kuyruk kısmı bulunmadığı için inişi çok sert oldu ve ölümden zor kurtuldu. Abbas b. Firnâs, bu deneme dolayısıyla havacılığın öncülerinden sayılmaktadır. Kuvarstan kristal yapmayı ve kristal kesimini batı İslâm âlemine tanıttı ve ayrıca kimya ile ilgilendi. I. Muhammed’e takdim etmek üzere, daha önce benzeri görülmemiş menkâne (mîkâte) adı verilen bir de saat imal etti. Yaptığı birçok keşifle ve Doğu ilimlerini Batı’da yayma çabalarıyla çağdaşlarının dikkatini çeken Abbas b. Firnâs’a I. Hakem. “Hakîmü’l-Endeks” unvanını vermiştir.
Abbas b. Firnâs. Halîl b. Ahmed’in Kitâbü’l-Arûz’unu en iyi anlayan ve açıklayan ilk Endülüslüdür. Mûsiki ile de ilgilenmiştir. Kendisini çekemeyenler tarafından sihirbazlık ve zındıklıkla suçlandığı da rivayet edilmektedir. İbn Hayyân’ın el-Muktebes adlı eserinde örneklerini verdiği bazı şiirlerinin dışında hiçbir eseri günümüze ulaşmamıştır.